Pszczoła miodna jest owadem, który w Polsce ma szczególne znaczenie – zapyla około 90% roślin owadopylnych. Pszczoła zbiera nektar i pyłek kwiatów zapylając m.in. drzewa owocowe i rzepak. Z zebranego surowca pszczoły miodne wytwarzają miód, wosk, kit pszczeli, mleczko pszczele i pierzgę.
Ogródki pszczelarskie, zwane też pszczelimi pastwiskami, są tworzone najczęściej poprzez wysiew roślin jednorocznych na rolnych nieużytkach. Pszczelarze wykorzystują rośliny miododajne rozmnażające się same lub przez nasiona, które nie wymagają ich dużej ingerencji.
Pastwiska pszczele nie tylko dla stacjonarnych pasiek
Pastwisko jest kojarzone jako teren pokryty roślinnością, przeznaczony przede wszystkim do wypasu zwierząt gospodarskich. W nomenklaturze pszczelarskiej pastwisko pszczele oznacza natomiast zbiorowisko roślinne, które znajduje się w promieniu około 1,5 – 2 km od pasieki. Promień ten wyznacza zasięg efektywnego lotu pszczół.
Założenie pszczelego pastwiska jest wymagane nie tylko w przypadku stacjonarnych gospodarstw pasiecznych, ponieważ bez względu na sposób prowadzenia pasieki, warto zapewnić pszczołom stałe miejsce zimowania.
Od wczesnej wiosny po jesień
Do wczesnowiosennych gatunków miododajnych należą leszczyny i wierzby, które kwitnienie rozpoczynają już w marcu. Największą wydajnością miodową charakteryzuje się wierzba iwa (ok. 35 kg/1 ha). Inne wierzby spotykane na pszczelich pastwiskach to wierzba biała, krucha i migdałowa. Na początku kwietnia zakwitają derenie. Do roślin miododajnych kwitnących jesienią należą m.in. gorczyca biała i maliny.
Na pastwiskach pszczelich nie powinno też zabraknąć lip, klonów i akacji. Różnorodność roślin, których kwitnienie przypada na okres od wczesnej wiosny do jesieni to jedna z podstawowych cech dobrze zaprojektowanych pszczelich pastwisk.
Gotowe mieszanki vs precyzyjnie dobrane gatunki
Rośliny miododajne pozwalają uzyskać lepsze pożytki przez pszczoły miodne, a jednocześnie mogą być źródłem cennych surowców zielarskich i spożywczych. Wybór roślin miododajnych warto zatem dobrze przemyśleć pod kątem podaży na określone surowce i ich przetwory na rynku lokalnym. Inwestycja w pszczele pastwisko sprzyja rozwojowi roju pszczelego, a dla pszczelarza może być dodatkowym źródłem zysków z rolniczej działalności.
Alternatywą dla powyższego są gotowe mieszanki nasion roślin miododajnych, obejmujące m.in. słonecznik zwyczajny, koniczynę perską, len oleisty, grykę zwyczajną. Kwitnące rośliny tworząc pszczele ogródki wzbogacają krajobraz przekształcając nieużytki w pożyteczne obszary. Jeżeli brak środków inwestycyjnych i niewielki obszar do zagospodarowania uniemożliwiają uprawy miododajnych roślin na większą, opłacalną skalę, mieszanki nasion do wysiewu na nieużytkach są optymalnym rozwiązaniem.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska