W ostatnich latach, w przypadku rolnictwa, zwraca się większą uwagę na ochronę środowiska naturalnego, a także dbałość o zdrowie ludzi. Rolnicy, uprawiający rośliny, zdają sobie doskonale sprawę, że bardzo trudno uchronić je przed szkodnikami, które potrafią w krótkim czasie zniszczyć całą plantację. Przez lata bardzo chętnie, w ich zwalczaniu, stosowano przede wszystkim ochronę chemiczną. Na szczęście dość szybko uświadomiono sobie, że nadmierne stosowanie chemicznych środków ochrony roślin ma negatywny wpływ na zdrowie ludzi. Począwszy od 1 stycznia 2014, w krajach Unii Europejskiej, priorytetem ale i obowiązkiem, stało się stosowanie zasad integrowanej ochrony roślin.
Czym jest integrowana ochrona roślin?
Integrowana ochrona roślin polega na ochronie roślin przed szkodnikami wszelkimi możliwi metodami, ze szczególnym wskazaniem na metody niechemiczne. Chodzi o to, by niszczenie szkodników odbywało się w sposób bezpieczny dla ludzi, zwierząt i środowiska. Chemiczna ochrona roślin powinna być ostatecznością, której niestety czasami nie można uniknąć.
Zasady integrowanej ochrony roślin – co jest ważne?
Rolnicy powinny zapobiegać występowaniu szkodników lub ograniczeniu ich działania poprzez metody tradycyjne. Najważniejszy jest płodozmian, czyli dany gatunek powinien rosnąć w określonym miejscu najwyżej trzy lata. Dobrze jest stosować odmiany odporne na działanie szkodników. Ośrodki uniwersyteckie pracują nad nowymi odpornymi i tolerancyjnymi odmianami i właśnie te należy siać lub sadzić. Istotne jest zachowanie bioróżnorodności, bo dzięki temu rozwijają się organizmy pożyteczne, które mogą być pogromcami szkodników. Trzeba likwidować nieużytki, stosować środki fitosanitarne, aby skutecznie zapobiegać rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych. Rolnicy są zobowiązani do stosowania zrównoważonego nawożenia, nawadniania, melioracji, wapniowania. To wszystko należy robić zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi i unijnymi.
Zasady integrowanej ochrony roślin – metody chemiczne w ostateczności
Przy zwalczaniu organizmów szkodliwych, należy przede wszystkim wykorzystać metody biologiczne, agrotechniczne i fizyczne, zanim sięgnie się po metody chemiczne. Wiadomo, że te pierwsze są bardziej czasochłonne i pracochłonne, ale chemiczne działanie jest szkodliwe nie tylko dla ludzi i zwierząt, ale i roślin. Jeśli rolnik, plantator nie mają innej możliwości, może skorzystać z ochrony chemicznej, ale warto pamiętać o redukcji dawek i ograniczenie takiej interwencji do minimum. Istotne jest też wybranie optymalnego czasu na działanie. Chemiczne środki, niszcząc bakterie, grzyby, szkodniki, mają też szkodliwy wpływ na człowieka. Niebezpieczne jest też uodpornienie na konkretny pestycyd, Stosując w spójny sposób zasady zintegrowanej ochrony roślin, chemiczne środki da się ograniczyć do minimum.
Zasady integrowanej ochrony roślin – metodyka
Nowoczesne podejście do zasad ochrony roślin wymaga większej wiedzy rolników. Powinni mieć oni szerszy dostęp do metodyk integrowanej ochrony roślin. Do tej pory stosowanie środków chemicznych nie wymagało specjalnej wiedzy. Metody agrotechniczne, biologiczne, fizyczne muszą być w szerszy sposób propagowane, a także należy przedstawiać ich skuteczność w zwalczaniu agrofagów. Okazuje się, że metody, które dawniej były bardzo skuteczne, zostały zapomniane.
System integrowanej produkcji IP
Wypełnienie wymogów stosowanych w uprawie roślin jest gwarantowane przez system integrowanej produkcji (IP). Produkcja roślinna w ramach systemu wymaga certyfikacji. Specjalny certyfikat IP potwierdza, że płody rolne zostały wytworzone w oparciu o zasady zatwierdzone przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Certyfikat jest swoistą gwarancją, że dany produkt jest bezpieczny dla konsumenta. To oznacza, że są to produkty nie zawierające pozostałości środków ochrony roślin oraz innych substancji szkodliwych w ilościach przekraczających uznane normy.
Zasady integrowanej ochrony roślin to zasady pozwalające otrzymywać konsumentowi zdrowy i bezpieczny produkt.
Autorka: Bogumiła Pierzchanowska