Jabłka są owocami znanymi z prozdrowotnych właściwości. Powinny być znaleźć się w zbilansowanej diecie – w jadłospisie przeciętnego Polaka ich nie brakuje, zwłaszcza w okresie zimowym.
Cortland, Stark Earliest, Papierówka, Melba – to jedynie przykłady odmian jabłek uprawianych w Polsce. Jabłonie nie są wymagającymi drzewami – można posadzić je na glebie każdego rodzaju. Jedynym warunkiem jest zdolność do magazynowania wody, którą w razie potrzeby można poprawić robiąc odpowiedni podkład przed posadzeniem drzewek.
Kilka słów o uprawie jabłek
Sad obejmując stosunkowo dużą powierzchnię wymaga odpowiedniego rozplanowania drzewek, żeby miały one zapewnione po posadzeniu i w czasie wzrostu optymalne warunki. W przypadku jabłonek półkarłowych zalecana odległość między rzędami wynosi w granicach 4,5 – 5 m, natomiast w rzędzie – 3 – 4,5 m. Jabłonie, które będą formowane na kształt kulisty powinny być posadzone w odległości ok. 6 m między rzędami, a w rzędzie ok. 4 – 5 m.
Gleba wymaga nawożenia – obornikiem, albo nawozem mineralnym, dawkowanych pod korzeń obornika. Zaleca się utrzymywać glebę pod drzewami w czarnym ugorze. Można też niszczyć chwasty używając środków chemicznych.
Czy uprawa jabłek się opłaca?
Odnośnie do opłacalności, można spotkać się z przeważającym poglądem, że w ciągu ostatnich kilku lat (po 2014 r.) opłacalność produkcji jabłek utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie. Wzrosły koszty uprawy, ponieważ ceny środków ochrony roślin i nawozów mineralnych dedykowanych drzewom owocowym poszybowały w górę. Drugim czynnikiem powodującym obniżenie opłacalności uprawy jabłek jest zaś wzrost konkurencji na rynku europejskim.
Według obliczeń ARR dokonanych na podstawie danych IERiGŻ i GUS w 2013 r., opublikowanych w broszurze Rynek owoców 2014, jabłonie stanowiły 71% owocowych drzew uprawianych w Polsce. W 2013 r. zbiory owoców były rekordowe, a ARR podkreślała,że dzięki akcesji Polski do UE wzrosły wpływy z eksportu. Nadal największe notowania w zakresie eksportu owoców dotyczą jabłek, ale sytuacja w ostatnich latach uległa jednak pewnym zmianom.
Pozaunijne rynki zbytu jabłek
Podczas gdy odnotowano spadek eksportu do krajów UE, doszło do wzrostu eksportu do krajów Afryki i innych państw trzecich. Według danych Eurostatu, w roku 2015/2016 wzrósł eksport do Egiptu, Arabii Saudyjskiej i Algierii. Spośród bliższych pozaunijnych rynków zbytu można wymienić Białoruś. Większe zainteresowanie polskimi jabłkami w krajach spoza UE wiąże się głównie ze spadkiem ich cen. Wzrost popytu na wymienionych rynkach to dodatkowy, ale nie dominujący czynnik. Nic zatem dziwnego, że powszechny w ostatnich latach pogląd o nieopłacalności produkcji jabłek nadal jest poglądem przeważającym w środowiskach sadowników.
Poziom wiedzy fachowej, przedsiębiorczość sadowników mogą pomóc im w skutecznym konkurowaniu z innymi producentami jabłek na rynku europejskim. Bardzo ważne jest także innowacyjne podejście oraz rozwijanie wiedzy marketingowej i jej wykorzystywanie w praktyce. Pewnym zabezpieczeniem interesów sadowników jest podpisywanie umów z przetwórniami owoców.
Tekst: Magdalena Lisek