Zasady bioasekuracji w hodowli świń mają pomóc w walce z ASF. Afrykański pomór świń jest szybko rozpowszechniającą się chorobą wirusową, która występuje u świń domowych, świniodzików i dzików. Jeśli dochodzi do zakażenia stada, choroba przebiega powoli, ale systematycznie doprowadza do poważnych spadków w produkcji zwierzęcej. Śmiertelność może dochodzić nawet do 100%. W Europie wirus jest coraz groźniejszy. W związku z tym zostało opublikowane rozporządzenie Komisji (UE) z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiające szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń. Obowiązuje ono od 21 kwietnia 2021 roku i powinno być stosowane przez wszystkie państwa Unii Europejskiej, na terenie których ta choroba występuje i gdzie znajdują się obszary objęte ograniczeniami I, II lub III. Nowe przepisy wprowadzają wiele istotnych zmian w zakresie ochrony biologicznej hodowli trzody chlewnej. Znowelizowane przepisy w zakresie bioasekuracji odnoszą się do gospodarstw, które znajdują się w następujących strefach:
- obszar objęty ograniczeniami I (dawny żółty)
- obszar objęty ograniczeniami II (dawny czerwony)
- obszar objęty ograniczeniami III (dawny niebieski)
z których są wywożone świnie, materiał biologiczny, świeże mięso i produkty pozyskiwane ze świń hodowanych i ubitych w obszarze II i III.
Nowe zasady bioasekuracji w hodowli świń w strefie żółtej
Wymienione gospodarstwa będą musiały wypełniać dodatkowe wymogi, bez realizacji których zwierzęta nie będą mogły znaleźć się w tzw. strefie białej. Dotyczy to wszystkich wymienionych stref. Zmiana szczególnie odnosi się do strefy żółtej, będącej dotychczas buforową.
Dodatkowe wymagania
Komisja potwierdziła zasadność dotychczasowych działań i obowiązków, ale wprowadziła dwa zupełnie nowe wymagania. Przede wszystkim hodowcy są zobowiązani do postawienia ogrodzenia, które będzie chroniło chlewnie i budynki, gdzie przechowywana jest pasza i ściółka. Drugi element dotyczy wprowadzenia w każdym gospodarstwie Planu bezpieczeństwa biologicznego.
Plan bezpieczeństwa biologicznego
Każde gospodarstwo rolne, w których hodowana jest trzoda chlewna, powinno wprowadzić Plan bezpieczeństwa biologicznego, w którym znajdzie się opis najważniejszych czynności podejmowanych w celu ochrony przed afrykańskim pomorem świń i wnikaniem innych wirusów. W planie znajduje się osiem punktów ze szczegółowymi wytycznymi. Niektóre z nich są już znane od dawna, niektóre nowe. Oto szczegóły:
- Ustalenie stref „czystych” i „brudnych”.
- Czyszczenie i dezynfekcja pomieszczeń – powinny się odbyć za każdym razem, kiedy świnie zostaną wyprowadzone z pomieszczeń albo raz na sześć miesięcy. Do tej czynności używa się jedynie środków zatwierdzonych do zwalczania wirusów i bakterii.
- Czyszczenie i dezynfekcja sprzętu z strefy „czystej” odbywa się za każdym razem, gdy sprzęt jest zabrudzony lub był wynoszony poza strefę „czystą”, ewentualnie przynajmniej raz w tygodniu.
- Czyszczenie i dezynfekcja maszyn i samochodów – wszystkie samochody i maszyny wjeżdżające na teren gospodarstwa muszą być czyszczone i dezynfekowane.
- Higiena osób obsługujących świnie lub pracujących przy paszy – każdy pracujący w strefie „czystej” musi przy wejściu zmienić obuwie i ubranie robocze. Mogą być one używane tylko w wyznaczonej strefie.
- Wprowadzanie świń do gospodarstwa – świnie mogą pochodzić tylko ze znanego źródła, posiadać świadectwo zdrowia i być oznakowane.
- Wysyłanie świń z gospodarstwa – można z gospodarstwa wysyłać jedynie świnie zdrowe, oznakowane zgodnie z przepisami i posiadające stosowne świadectwa (z niewielkimi wyjątkami dotyczącymi np. krycia knurem z innej hodowli.)
- Hodowca powinien posiadać wiedzę dotyczącą chorób świń.
- Wejście do strefy „czystej” osób z zewnątrz powinno odbywać się po spełnieniu określonych kryteriów (obuwie, strój roboczy, czyszczenie narzędzi).
- Pasza dla zwierząt musi być odpowiednio przygotowana.
- Materiał ściółkowy dla zwierząt powinien być przechowywany przez 90 dni bez możliwości dostępu do niego zwierząt.
- Wszystkie padł świnie, w wieku powyżej 28 dni, należy przechowywać w specjalnych kontenerach w strefie „brudnej” i zgłaszać raz w tygodniu do PLW.
Zadania weterynarza
Spełnianie wszystkich warunków narzucanych przez zasady bioasekuracji w hodowli świń będzie kontrolowane przez weterynarzy. Plan bezpieczeństwa bioasekuracji musi być przygotowany i zatwierdzony do 31 października 2021 roku dla gospodarstw, w których pracuje przynajmniej jedna osoba z zewnątrz. W dalszym etapie taki Plan musi być sporządzony również dla gospodarstw, które nie zatrudniają pracowników z zewnątrz. Wymóg musi być spełniony do końca 2021 roku. Kontrole weterynaryjne będą przeprowadzane w:
- obszarach I i II – dwa razy do roku w odstępach około 4. miesięcy,
- obszarze III – cztery razy do roku w odstępie 3. miesięcznym.
Wszystkie nowe wymagania mają pomóc w ograniczeniu i nierozprzestrzenianiu się afrykańskiego pomoru świń.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska