Żyjemy w czasach i w tym rejonie świata, że nie brakuje nam żywności. Ponieważ oferta jest bardzo szeroka, klienci poszukują coraz częściej produktów wysokiej jakości, oryginalnych, świeżych, spełniających wysokie wymagania zdrowotne i smakowe, a także świeżych. To wszystko zapewnia im rolniczy handel detaliczny. RHD jest taką formą działalności, dzięki które możliwa jest sprzedaż surowców oraz żywności przetworzonej bezpośrednio konsumentowi końcowemu bez udziału pośredników.
Warunkiem tej formy sprzedaży jest, by żywność pochodziła z własnej uprawy, chowu lub hodowli i trafiała bezpośrednio do konsumenta. Jest to forma sprzedaży bardzo korzystna dla rolnika, który dzięki temu uzyskuje wyższe dochody z gospodarstwa, ma możliwość ustalenia ceny własnego produktu, nie jest oszukiwany przez pośredników i buduje własną markę, co finalnie skłania go do dalszego rozwoju gospodarstwa. Taką działalność umożliwia im wprowadzony 1 stycznia 2017 roku rolniczy handel detaliczny.
Co rolnik może sprzedawać w ramach handlu detalicznego?
Polskie prawodawstwo poszło w zakresie handlu detalicznego śladem innych państw europejskich. Farmerzy mają prawo sprzedawać produkty przez siebie wytworzone. W naszym kraju można sprzedawać:
- produkty pochodzenia roślinnego – owoce, warzywa, zioła, zboża;
- produkty pochodzenia zwierzęcego – mleko, śmietanę, jaja, miód;
- żywność przetworzoną – chleb, sery, soki, dżemy, powidła, przetwory z owoców i warzyw;
- potrawy – kluski, pierogi, kopytka, placki ziemniaczane, knedle.
Rolnicy mogą również produkować i sprzedawać żywność pochodzenia zwierzęcego. Należy jednak pamiętać, że w każdym wypadku są to ilości produktów, określone w odrębnym rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 16 grudnia 2016 roku.
Gdzie można prowadzić handel detaliczny?
Sprzedaż żywności, która została wyprodukowana we własnym gospodarstwie, może się odbywać na placach targowych, wystawach, festynach, festiwalach, kiermaszach, we własnym gospodarstwie rolnym. Produkty mogą być sprzedawane klientowi indywidualnemu, ale i zakładom prowadzącym handel detaliczny, przeznaczony dla klienta finalnego. Do takich zakładów zalicza się stołówki, restauracje. W przypadku opakowania żywności, na etykiecie powinny się znaleźć następujące dane: nazwa produktu, skład, nazwa i adres producenta, zawartość netto, wykaz substancji, które mogą powodować ewentualne alergie. Dopuszczalna jest natomiast informacja na temat wartości odżywczej produktu. Miejsce, gdzie prowadzi się handel detaliczny, powinno być specjalnie oznakowane. Obowiązkowy jest napis „Rolniczy handel detaliczny”, a dalej powinny się znaleźć dane osoby sprzedającej produkt: imię i nazwisko, albo nazwa, miejsce wytwarzania żywności, a także weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny.
Kontrola nad bezpieczeństwem żywności
Rolnik, który rozpoczyna działalności tego typu, powinien się też zarejestrować u powiatowego lekarza weterynarii. Wcześniej wymagana była rejestracja w Sanepidzie. Obecnie nadzór nad bezpieczeństwem żywności sprawuje inspekcja weterynaryjna. Inspektorzy kontrolują nie tylko produkty pochodzenia roślinnego, ale też mieszane. Jak z tego wynika kontroli weterynaryjnej w myśl tego prawa podlegać mogą na przykład… pierogi z grzybami. Natomiast nad jakością handlową czuwa Naczelny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Co jest sprawdzane? Choćby właściwe oznakowanie etykiety lub zgodność podawanych na etykiecie składników ze stanem faktycznym.
O tym warto pamiętać?
W ramach RHD rolnik może sprzedać swoje wytwory konkretnym klientom na ich potrzeby, bez udziału pośrednika. Istotne jest, żeby żywność pochodziła całkowicie z jednego gospodarstwa rolnego. I tak np. osoba wytwarzająca masło, nie może dokupić np. mleka z innego gospodarstwa, aby wytworzyć więcej masła. Inaczej przedstawia się sytuacja, kiedy to samo masło produkowane jest w ramach działalności lokalnej i ograniczonej. Jeśli zaś chodzi o dodatki do produkowanej żywności, to mogą one pochodzić spoza gospodarstwa. Jeśli chodzi o produkty importowane, to nie może być ich więcej niż 25%, a w przypadku produktów rodzimych – więcej niż 50%. Gospodarstwo, które działa w ramach RHD, nie może zatrudnić nikogo na umowę o pracę. W innym przypadku – straci korzystne przywileje podatkowe.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska