Piwonie, zamiennie peonie – to jedne z najpiękniejszych kwiatów, które otwierają latu szeroko drzwi. Według jednej z legend Peonia była niezwykłej urody nimfą. O względy Peoni starali się bogowie i śmiertelnicy. Zazdrosna o jej powodzenie bogini księżyca zamieniła ją w kwiat, aby nigdy już nie mąciła mężczyznom w głowach. Myliła się, bo kwiat peoni jest równie piękny, uwodzi delikatnymi płatkami i oszałamiającym zapachem. Dorodne krzewy piwonii wywodzą się z Chin. Uchodzą tam od wieków za symbol życia. W kulturze Dalekiego Wschodu kwiat piwonii był traktowany jak cenny klejnot. Na dworze japońskim tylko cesarzowa i najważniejsze damy dworu mogły go wspinać we włosy, a nałożnice otrzymywały piwonie jako wyjatkowy prezent. Krzewy piwonii są długowieczne i odporne na mróz. Nie lubią przesadzania. W jednym miejscu mogą rosnąć nawet i sto lat. W medycynie chińskiej wchodzą w skład wielu cennych preparatów leczniczych.
Piwonia w wiejskim ogrodzie
Piwonie są ozdobą tradycyjnych ogrodów. Nie mają konkurencji w ogrodach wiejskich. Dawniej był to kwiat, którego płatki sypano podczas procesji Bożego Ciała. Współcześnie rośnie na klombach, na rabatach z innymi bylinami; chętnie jest wykorzystywana do kwietnych kompozycji, a także w ślubnych bukietach. Piwonie kwitną w czerwcu około trzech tygodni, ale ich szponiaste głęboko zielone liście są ozdobą przez całe lato, a także jesienią, przebarwiając się rdzawo-purpurowo.
Odmiany piwonii
Piwonie dotarły do Europy z Chin. W polskich ogrodach pojawiły się w osiemnastym wieku. Dość dobrze przyjęły się w nasze strefie klimatycznej i zostały pokochane przez Polaków, na tyle, że dochowaliśmy się wielu polskich odmian, których nazwy wywodzą się od imion żeńskich. Jedną z piękniejszych odmian jest „Krystyna” o ciemnoróżowym kolorze, pękata i wydająca duży kwiat. Na rabatach popularna jest „Ewelina” o kremowych zewnętrznych płatkach, których środek jest cieniowany na żółto. Bardzo przyjemnym zapachem kusi odmiana „Jadwiga” o półpełnych, bladoróżowych płatkach i „Hania” pyszniąca się pełnym kwiatem o bladoróżowej barwie. Najpopularniejsze nadal się odmiany chińskie, ale warto zwrócić większą uwagę na te, które wyhodowali polscy ogrodnicy. Szacuje się, że wszystkich odmian piwonii jest ponad dziesięć tysięcy.
Warunki bytowe piwonii
Piwonie nie lubią wszelkich „przeprowadzek”. Z tego powodu nowe miejsce trzeba wybrać bardzo starannie. To powinno być docelowe stanowisko. Kwiaty doskonale czują w lekkim cieniu i na słońcu. Ziemia musi być żyzna, dość wilgotna, bogata w składniki odżywcze. Piwonie w sezonie wegetatywnym trzeba „dokarmiać”. Jeśli sadzimy nowe krzewy, miejsce pod kwiat należy dobrze przekopać i użyźnić. Konieczne jest sprawdzenie czy lekko różowe pąki sytuujące się u nasady są przysłonięte ziemią na około pięć centymetrów. Jeśli będą osadzone zbyt głęboko w ziemi – nie zakwitną. Piwonie można przesadzać wczesną wiosną, ale lepszy jest schyłek lata. Popularny przesąd mówi, że krzewy piwonii powinny być przesadzone przed pierwszym września. Wtedy zdążą się zakorzenić. Nowe krzewy trzeba obficie podlewać. Na szczęście piwonie nie są zbyt często atakowane przez szkodniki i choroby. Jeśli już, to może wystąpić szara pleśń, plamistość liści lub rdza. Można łatwo temu zapobiec usuwając zeschnięte liście i łodygi.
Rozmnażanie piwonii
Jeśli w ogrodzie znajduje się piękny, rozłożysty krzew piwonii możemy spróbować ją rozmnożyć. Najbardziej sprzyjającym do tego czasem jest ostatnia dekada sierpnia. Roślinę, przeznaczoną do rozmnożenia, wykopujemy, dbając o jak największą ilość korzeni. Po oczyszczeniu z ziemi, karp piwonii dzielimy bardzo ostrym narzędziem (może to być nóż) w ten sposób, by w każdej nowej sadzonce znalazły się przynajmniej po 3-4 pąki. Im więcej pąków, tym roślina będzie obficiej kwitła w kolejnym sezonie. To najłatwiejszy sposób na uzyskanie nowych roślin (oczywiście poza kupnem). Piwonie drzewiaste można rozmnażać przez szczepienie na korzeniach piwonii chińskiej lub lekarskiej. Możliwe jest też uzyskanie nowych roślin z nasion, ale jest to proces długotrwały – około pięciu, siedmiu lat – i nie zawsze przynoszący spodziewane efekty.
Piwonia jest często określana kwiatem królewskim. Na szczęście nie tylko królowie mogą się cieszyć jej ponadczasowym pięknem.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska