Zwalczanie ślimaków – ślimaki nagie należą do największych szkodników upraw ogrodowych i polowych. Od kilku lat obserwuje się inwazję ślimaków, które uszkadzają uprawy warzyw, roślin ozdobnych, ziemniaków, zbóż, ziół. Walka z nimi jest często nieskuteczna, bo oferowane na rynku preparaty chemiczne co prawda ograniczają populację ślimaków, ale powodują też śmierć innych pożytecznych organizmów. Problem jest na tyle poważny, że Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się do ministra rolnictwa z prośbą o zlecenie instytucjom naukowym rozpoczęcie badań nad niechemicznymi sposobami zwalczania ślimaków. Czy takie prace przyniosą poprawę sytuacji? Na to trzeba jeszcze jakiś czas zaczekać, tymczasem trzeba sobie radzić korzystając z dostępnych środków. Uprawy ogrodowe najczęściej atakuje ślinik wielki i ślinik luzytański, natomiast uprawy rolne są atakowane przez pomrowika plamistego, ślinika zmiennego i ślinika luzytańskiego. Aby zapobiec szkodom wyrządzanym przez ślimaki, stosuje się różnorodne metody, przede wszystkim ograniczające ich populację.
Zabiegi profilaktyczne
Zabiegi profilaktyczne obejmują szereg działań. Przede wszystkim należy zlikwidować lub przynajmniej ograniczyć wszystkie miejsca, gdzie ślimaki znajdują schronienie i miejsce do bytowania. Do zabiegów profilaktycznych zalicza się:
- likwidację chwastów w uprawach oraz na obszarach z nimi sąsiadujących,
- usuwanie zbędnych gałęzi, kamieni, gruzu, desek na terenie ogrodu,
- częste i systematyczne wykaszanie rowów, miedz, wysokich trawników,
- osuszanie terenów zbyt wilgotnych,
- usuwanie, likwidacja resztek pożniwnych i pouprawnych.
W ogrodach możliwe jest odławianie ślimaków. Najlepiej to robić, kiedy ślimaki przejawiają największą aktywność. Dzieje się tak w nocy (między 21.00 a 1.00) – ślimaki zbieramy przy świetle latarki. Dobrym czasem są też momenty opadów deszczu. Wilgotność podłoża powoduje bowiem, że ślimaki łatwiej się przemieszczają. Dobrym pomysłem jest też budowanie specjalnych pułapek na ślimaki. Pod pułapkami można na przykład wyłożyć kawałki świeżych warzyw, które je zwabią. Możliwe jest też położenie na wilgotnej ziemi wilgotnych szmat, liści łopianu lub kapusty, bo w takich miejscach ślimaki uwielbiają przebywać. Zebrane ślimaki usuwamy z ogrodu, a przynętę wymieniamy (przynajmniej trzy razy w tygodniu).
Zabiegi biologiczne
Jeśli chcemy ślimaki odstraszyć, dobrze jest sadzić w ogrodzie rośliny, których nie tolerują. Do takich roślin należą: czarny bez, krwawnik pospolity, szałwia lekarska, tymianek, cebula, czosnek, wrotycz. Należy też chronić drapieżców ślimaków. Jest ich całkiem długa lista. Znajdują się na niej liczne owady, ptaki (gawrony, kosy, rudziki), gady (jaszczurki), płazy (ropuchy, żaby) oraz ssaki (jeże, krety, ryjówki). Metody ochrony obejmują wystawianie budek lęgowych, utrzymywanie oczek wodnych, zarośli, żywopłotów. Zmniejszenie liczebności ślimaków można uzyskać też dzięki biopreparatom. Są takie, które zawierają nicienie. Nicienie w ciągu dwóch tygodni znacząco zmniejszą populację ślimaków na danym terenie.
Zabiegi agrotechniczne
W zwalczaniu ślimaków na polach uprawnych mogą pomóc zabiegi agrotechniczne. Do takich zabiegów należą:
- usuwanie pozostałości pożniwnych,
- poprawianie struktury gleby poprzez motyczenie, podorywkę, orkę, wczesny siew,
- wałowanie gleby po siewie.
Wiele z tych zabiegów powoduje mechaniczne uszkodzenie ślimaków w różnych fazach rozwojowych.
Zwalczanie ślimaków – zabiegi chemiczne
Jeśli żadne z powyższych sposobów zwalczania ślimaków niszczących uprawy nie okażą się skuteczne, niezbędnymi mogą się okazać zabiegi chemiczne. Odbywają się one zazwyczaj przy wykorzystani moluskocydów. Granulat w swoim składzie zawiera substancje wabiące ślimaki i czynne (kontaktowo-żołądkowe). Jest on skuteczny, ale tylko wtedy, kiedy zostanie rozsypany w odpowiednim czasie i proporcjach.
Specjaliści jednoznacznie podkreślają, że zwalczanie ślimaków zakończy się sukcesem, jeśli będą stosowane wszystkie opisane sposoby. Podstawą jest systematyczna i uważna obserwacja upraw, która przyczyni się do odpowiedniej i zdecydowanej reakcji.
Tekst: Magdalena Lisek