Zasady stosowania środków ochrony roślin nie wynikają tylko z tego, że „takie mamy przepisy”. Celem ich sformułowania jest zabezpieczenie zdrowia (i życia) ludzi i zwierząt oraz ochrona środowiska naturalnego.
Przestrzeganie zasad jest bardzo ważne, żeby nie zaszkodzić sobie, domownikom, zwierzętom gospodarskim, osobom trzecim i środowisku. Wyrządzenie szkody – nawet nieumyślnej (bo nie wiedziałem) – rodzi obowiązek jej naprawienia. W tym przypadku o przywróceniu stanu poprzedniego raczej nie ma mowy. Decyzja należy do rolnika – albo dostosuje się do obowiązujących zasad, albo przyjmie na siebie ryzyko zapłaty rekompensaty pieniężnej.
Z Parlamentu Europejskiego do gospodarstwa rolnego
Inicjatorem wprowadzenia obecnie obowiązujących przepisów w zakresie stosowania środków ochrony roślin był Parlament Europejski. Rozporządzenie PE i Rady 1107/2009 (WE) z dnia 21 października 2009 r. weszło w życia 14 czerwca 2011 r. i bezpośrednio (bez uchwalania dodatkowych aktów prawnych przez polski parlament) zaczęło obowiązywać na całym obszarze UE.
Prawo unijne kładzie nacisk na budowanie dobrych standardów na podstawie obowiązujących przepisów. W oparciu o przepisy dotyczące środków ochrony roślin sformułowano zatem zasady dobrej praktyki ich stosowania. Ustalono m.in., jaka jest maksymalna, dopuszczalna dawka środka ochrony roślin i jaki okres należy zachować pomiędzy aplikowaniem kolejnych dawek preparatów tego typu.
Nie stosuj ponad miarę
Naczelną zasadą stosowania środków ochrony roślin jest stosowanie minimalnej, niezbędnej ilości preparatu, zapewniającej skuteczność. Innymi słowy, nie stosujemy więcej, niż jest to konieczne dla osiągnięcia odpowiednich efektów.
Drugą ważną zasadą jest stosowanie dawek zredukowanych i łączne stosowanie środków chemicznych wyłącznie zgodnie z informacjami zawartymi na etykiecie. Niektórych preparatów nie wolno łączyć z innymi dlatego trzeba uważnie zapoznać się z treścią etykiety!
Według trzeciej zasady nie wolno stosować dawek poniżej minimalnego poziomu zalecanego przez producenta – zwalczane szkodniki mogą dzięki temu uodpornić się na działanie środka ochrony roślin, co jest najmniej pożądane.
Nigdy nie przekraczaj maksymalnej dozwolonej dawki. Nie naruszaj wymagań związanych z zachowaniem odstępów czasu między zabiegami. Przestrzegaj maksymalnej liczby zastosowań środka w sezonie. Bardzo ważne jest też zachowanie odpowiedniej odległości od zbiorników wody. Informacje w tym zakresie znajdują się na etykiecie produktu.
Pamiętaj, że niektóre preparaty przeznaczone do zwalczania szkodników są objęte także jeszcze jednym ograniczeniem – maksymalną dawką na 1 ha w okresie wegetacyjnym – podaną na etykiecie.
Zasady stosowania środków ochrony roślin
Rolnik nie ponosi odpowiedzialności jedynie w sytuacji, gdy do szkody doszło w następstwie stosowania środków ochrony roślin zgodnie z zaleceniami producenta – wtedy to producent odpowiada za efekty działania niebezpiecznego produktu. Ścisłe przestrzeganie zasad jest gwarancją bezpieczeństwa zdrowia i środowiska naturalnego, a nawet jeżeli w takiej sytuacji dojdzie do szkody z powodu „pomyłki” producenta, rolnikowi nie można nic zarzucić.
Tekst: Magdalena Lisek