Dokumentacja nawożenia azotem w gospodarstwie rolnym – Unia Europejska prowadzi wiele działań o charakterze ekologicznym, których efektem ma być ochrona naturalnych zasobów Ziemi.
Działania te koncentrują się również w obszarze rolnictwa. Eksperci europejscy w dziedzinie rolnictwa uważają, że w wielu przypadkach nawożenie jest przeprowadzane w sposób nieprawidłowy. Szczególnie dotyczy to nawożenia azotem. W związku z tym rolnicy są zobowiązani od 2019 roku do przygotowania planów nawożenia azotem. Przepisy unijne jasno deklarują, że konieczne jest chronienie zasobów wodnych. Jak wynika z wieloletnich doświadczeń wody są zanieczyszczane przez azotany pochodzenia rolniczego. Postanowiono te sprawy uregulować.
Kto powinien przygotować plany nawożenia azotem?
Przygotowanie planów nawożenia azotem oczywiście nie dotyczy wszystkich rolników. Dyrektywy wyróżniają następujące kategorie:
- rolnicy, których powierzchnia gospodarstw przekracza 100 ha użytków rolnych,
- prowadzący hodowlę trzody chlewnej, dysponujący powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze powyżej 30 kg albo 750 stanowisk dla macior,
- posiadający hodowlę drobiu powyżej 40 000 stanowisk,
- rolnicy, którzy prowadzą intensywne uprawy, czyli nastawione na maksymalną wysokość plonów, a areał ich gospodarstwa przekracza 50 ha gruntów rolnych,
- gospodarstwa rolne mające obsadę zwierząt większą nić 60 DJP (średni stan roczny),
- rolnicy, którzy weszli w posiadanie nawozu naturalnego lub produktu pofermentacyjnego pochodzącego od importera lub rolników prowadzących intensywny chów lub hodowlę drobiu lub trzody chlewnej.
Jak często plan jest sporządzany?
Plan nawożenia, w gospodarstwach do tego zobligowanych, powinien być sporządzany co roku. W dodatku należy go sporządzać osobno dla każdej działki rolnej. Taki plan powinien być przechowywany w gospodarstwie przez trzy lata od dnia zakończenia nawożenia i okazywany do wglądu każdej instytucji, która jest do tego uprawniona. Plan nawożenia w przypadku upraw powinien obejmować okres od 1 stycznia do daty zbioru, z tym, że należy uwzględnić w nim nawożenie wykonane jesienią ubiegłego roku w przypadku upraw ozimych. Gospodarstwa, które sporządzają plan absolutnie nie mogą stosować dawek azotu wyższych od tych, które są ujęte w planie. W przypadku hodowli i chowu trzody chlewnej rolnicy muszą przygotować plan nawożenia uwzględniający zasady dobrej praktyki rolniczej, potrzeby pokarmowe roślin, skład gleb z uwzględnieniem stosowanych nawozów i odpadów, a także skład chemiczny nawozów.
Ewidencja zabiegów agrotechnicznych dotycząca nawożenia azotem
W dokumentacji nawożenia azotem w gospodarstwie rolnym powinny znaleźć się następujące dane:
- data zastosowania nawozu,
- rodzaj nawozu,
- zastosowana dawka,
- powierzchnia uprawy i jej rodzaj,
- w przypadku stosowania nawozu na terenie o dużej pochyłości – termin dokonania przyorania nawozu naturalnego.
Ewidencja może być prowadzona w formie papierowej (zapiski, arkusze, dzienniki, książka nawozowa) bądź elektronicznej. Kopię sporządzonego planu należy przekazać do okręgowej stacji chemiczno-rolniczej, która wystawi odpowiednią opinię. Jest ona niezbędna, by kopię planu nawożenia azotem, uzupełnionego o w/w opinię, przekazać wójtowi, ewentualnie burmistrzowi lub prezydentowi.
Dokumentacja nawożenia azotem w gospodarstwie rolnym – kontrola przestrzegania
Za kontrolę przestrzegania ustalonego planu odpowiada Inspekcja Ochrony Środowiska, która jest zobligowana do ustalenia czy rolnik przestrzega dyrektyw unijnych. Jeśli dojdzie do nieprawidłowości, rolnik musi w określonym czasie je usunąć. Natomiast IOŚ może nałożyć decyzję w formie pouczenia lub dopłaty. Niezależnie od IOŚ, swoją kontrolę mogą przeprowadzać pracownicy ARiMR, którzy mogą kontrolować przestrzeganie programu działań w ramach zasady wzajemnej zgodności, na podstawie której rolnikom są wypłacane płatności obszarowe.
Tekst: Magdalena Lisek