Jak dobrać odmianę zbóż do rodzaju gleby?
Zanim skupimy się na odmianach pszenicy, omówmy ogólne kryteria, które uwzględnia się przy wyborze jakiejkolwiek odmiany zboża.
Jednym z najważniejszych kryteriów, jakim kierujemy się przy wyborze odmiany zbóż, jest rodzaj gleby, jaką posiadamy na polu. Załóżmy, jeśli gleba na naszym polu jest mozaikowata, przyjmą się na niej zboża wyłącznie o silnym i głębokim systemie korzeniowym. Z kolei na typowych glebach zasobowych z powodzeniem można siać zboża krótkosłome. Wiedzę o najnowszych odmianach zbóż i ich właściwościach można czerpać z Procamu.
Odmiana zboża, a czas siewu
Kolejny czynnik, który musimy wziąć pod uwagę, to okres, w jakim zamierzamy siać. Każde zboże ma inny okres wzrostu oraz wymaga nieco innych warunków atmosferycznych, by móc bez przeszkód dojrzeć. Chociaż czas siewu co roku jest zazwyczaj taki sam, musimy jednak liczyć się z pewnymi zmianami, związanymi chociażby ze zmieniającymi się warunkami atmosferycznymi. Ciepłe jesienie umożliwiają sianie w późniejszym okresie, niemniej nadal musimy zdążyć ze zbiorem plonów przed nadejściem zimy. Jeśli więc planujemy sianie z opóźnieniem, wybierzmy odmiany, które szybko wzrastają. Analogicznie, jeśli siejemy wcześniej, wybieramy odmianę wolno rosnącą. Tu jednak słowo przestrogi: w przypadku odmian wolno rosnących zdecydujmy się na te odporne na mączniaka, gdyż stanowi on dla nich największe zagrożenie. Z kolei odmiany szybko rosnące, które potrzebują mniej ciepła, powinny odznaczać się odpornością na choroby fuzaryjne.
Pszenica ozima – co należy o niej wiedzieć?
Pszenica ozima to najpopularniejszy rodzaj zboża w Polsce. Posiada ona wiele odmian, a każda z nich ma nieco inne wymagania wzrostu. Zanim więc wybierzemy konkretną odmianę pszenicy ozimej, zapoznajmy się dokładnie z warunkami jej prawidłowej uprawy. Zgodnie z wcześniej omówionymi zasadami, skupmy się najpierw na wymaganiach glebowych. Najlepsze plony pszenicy ozimej udaje się uzyskać na glebach bogatych w próchnicę oraz zdolnych do akumulacji wody w podłożu. Są to gleby należące do kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego. Na nieco gorszych glebach również udaje się uzyskać zadowalające plony, niemniej są one niższe, a uprawy wymagają większego i częstszego nawożenia. Do gorszych gleb, ale wciąż nadających się do uprawy pszenicy ozimej zaliczamy te należące do kompleksu żytniego bardzo dobrego, pszennego górskiego, zbożowo-pastewnego mocnego oraz zbożowego górskiego.
Teraz zobaczmy, jak wygląda kwestia przedplonów, czyli tego, co należy siać przed posadzeniem uprawy pszenicy ozimej, aby gleba zyskała lepsze właściwości. W tym wypadku najlepsze efekty daje zasianie roślin bobowatych, rzepaku, ziemniaków i buraków cukrowych. Pszenicy ozimej nie siejemy po uprawie innych zbóż, gdyż rośnie ryzyko wystąpienia chorób podstawy źdźbła.
Technologiczne grupy odmian pszenicy
W wyborze odpowiedniej odmiany pszenicy z pewnością pomoże nam również znajomość oznaczeń technologicznych. Do oceny technologicznej odmiany wykorzystuje się osiem wskaźników. Są to: wskaźnik SDS (sedymentacyjny), zawartość białka w ziarnach, liczba opadania, wydajność mąki wytwarzanej z ziaren pszenicy, wodochłonność uzyskanej mąki, rozmiękczenie ciasta, energia ciasta oraz objętość chleba pieczonego z mąki. Na bazie tych oznaczeń wyszczególnia się następujące grupy technologiczne:
- E – elitarne odmiany; odznaczają się najwyższą jakością, są nieliczne;
- A – odmiany o bardzo dobrych cechach jakościowych;
- B – odmiany o przeciętnej jakości; najczęściej wykorzystywane do produkcji chleba;
- K – odmiany nadające się do wypieku ciastek;
- C – odmiany pastewne, o złych cechach jakościowych, najczęściej wykorzystywane jako pasza.
Wybierając odmianę pszenicy na konkretny użytek, na przykład na sprzedaż do celów piekarniczych i jednocześnie do celów pastewnych, warto wybierać odmiany A i B.
Wybór odmiany pszenicy ozimej – co wziąć pod uwagę?
Zatem szukając odpowiedniej odmiany pszenicy ozimej, chcemy przede wszystkim wziąć pod uwagę czynniki, które wpłyną na wielkość plonów oraz późniejsze ich przeznaczenie. Zaliczamy do nich:
- Region uprawy;
- Rodzaj gleby;
- Termin siewu;
- Podatność na choroby grzybowe;
- Odporność na uprawy w monokulturze;
- Odporność uprawy na niskie temperatury;
- Technologiczną grupa odmiany pszenicy.
W podjęciu decyzji pomóc może przeanalizowanie wyników dostępnych w Porejestrowym Doświadczalnictwie Odmianowym, który porównuje wybrane odmiany zbóż w naturalnych warunkach i publikuje uzyskane w ten sposób informacje. Są one niezwykle cenne dla rolników, szukających najlepszej odmiany pszenicy dla swoich upraw. Przy wyborze odmiany pszenicy należy też dobrze przemyśleć, od kogo ją zakupimy. Na rynku nie brakuje firm zajmujących się produkcją wykwalifikowanego materiału siewnego, a jedną z nich jest gospodarstwo rolne Agrol-Szymański. Gospodarstwo obecne jest na rynku już od 10 lat, w sprzedaży posiada różne odmiany zbóż i cieszy się opinią firmy rzetelnej i godnej zaufania.
Tekst: Gospodarstwo Rolne Robert Szymański