Posadzone w ogrodzie i odpowiednio pielęgnowane, odwdzięczą się bajecznie kolorowymi kwiatami i pięknym zapachem. Dostępne są w setkach odmian, które różnią się między sobą zarówno budową kwiatów jak i ich barwą. Azalia to długowieczny krzew, który świetnie radzi sobie z polskim klimacie, a w czasie kwitnienia zawsze przyciąga wzrok.
Azalia to nazwa charakterystycznej grupy różaneczników, botanicznie zaliczanej do sekcji Azalea. Tak samo jak pozostałe różaneczniki, często jest nazywana rododendronem i należy do rodziny wrzosowatych.
Azalia ogrodowa jest długowiecznym krzewem, który zrzuca na zimę liście. W zależności od odmiany, może osiągnąć duże rozmiary, dochodzące nawet do 2 m wysokości i 2 m szerokości. Dlatego sadząc azalię w ogrodzie, trzeba wcześniej zaplanować odpowiednią przestrzeń.
Azalie występują w bardzo wielu odmianach, ale najczęściej uprawiane w ogrodach grupy to azalie wielokwiatowe i azalie japońskie.
Azalie wielokwiatowe
Obsypane dorodnymi i barwnymi kwiatami, są prawdziwą ozdobą wiosennych ogrodów. Rosną dobrze zarówno w słońcu jak i w półcieniu oraz są odporne na mróz. Potrzebują jednak miejsc osłoniętych od wiatru. Ze względu na płytki system korzeniowy, doskonale czują się pod drzewami, których korzenie sięgają głębiej, np. pod sosnami lub dębami.
Krzewy lubią kwaśne przepuszczalne podłoże o pH 4-5 oraz regularne podlewanie i zraszanie korony. Ziemię w okolicach krzewów dobrze jest wyściółkować korą, która obniża odczyn gleby, a w upalne dni pozwala dłużej utrzymać wilgoć.
Kilka razy w sezonie, najlepiej w okresie od kwietnia do lipca, wskazane jest zasilenie krzewów nawozem dla różaneczników, lub jednorazowo nawozem długo działającym.
Azalie nie wymagają cięcia, wystarczy usuwać gałęzie chore lub przemarznięte. Natomiast regularnie należy wycinać przekwitłe kwiaty.
Ze względu na płytki system korzeniowy, azalie, nawet wieloletnie, dają się łatwo przesadzać i tolerują przesadzanie.
Azalie japońskie
To niski, ale należący do najpiękniejszych krzewów występujących w ogrodach. O ich urzekającym wdzięku decyduje przede wszystkim bardzo obfite kwitnienie. Azalia japońska posiada wiele atrakcyjnych odmian, które nadają się do uprawy zarówno w ogrodach jak i na balkonach, tarasach i w mieszkaniach. Niektóre odmiany azalii osiągają zaledwie 30 cm wysokości, inne dorastają do 60 cm.
W ogrodach azalie japońskie preferują półcień i mają umiarkowaną mrozoodporność. Podobnie jak azalie wielokwiatowe, najlepiej czują się w miejscach osłoniętych od wiatru. Preferują jednak wilgotniejszy klimat, dlatego często sadzone są w zacienionych miejscach oraz przy zbiornikach wodnych. Także zimą azalie japońskie należy zabezpieczyć przed bezpośrednimi promieniami słonecznymi, bo zmarznięte podłoże nie daje możliwości uzupełnienia braków wody w wyniku czego liście zasychają. Późną jesienią, w przypadku braku obfitych opadów deszczu, należy azalie dobrze zaopatrzyć w wodę, podlewając najlepiej miękką wodą- deszczówką.
Podłoże musi być przepuszczalne, o kwaśnym odczynie, najlepiej o pH 4,0- 5,5, umiarkowanie wilgotne. Azalia japońska nie toleruje gleby wapiennej, bardzo mokrej oraz przesuszonej. Do nawożenia azalii warto wykorzystać preparaty wolno działające, stosując dawkę odpowiednią dla azalii japońskich.
Kwitnienie azalii japońskiej przypada na kwiecień, maj i czerwiec. Termin kwitnienia uzależniony jest od odmiany, warunków pogodowych i stanowiska. Zwykle krzewy utrzymują kwitnienie przez dwa lub trzy tygodnie.
Azalia japońska nie wymaga cięcia. Wystarczy usuwać uszkodzone pędy oraz przekwitłe kawiaty. Niska przycinka rośliny starszej, tuż nad ziemią, pobudzi do wzrostu młode pędy.
Azalie – wymagania i uprawa
Zależnie od grupy, azalie różnią się nieco wymaganiami co do stanowiska: azalie wielkokwiatowe rosną dobrze zarówno w słońcu jak i w półcieniu oraz są odporne na mróz. Azalie japońskie preferują półcień i mają umiarkowaną mrozoodporność. Wszystkie najlepiej się czują w miejscach osłoniętych od wiatru. Glebę wokół azalii dobrze jest wyłożyć korą sosnową – chroni to płytki system korzeniowy rośliny przed przemarznięciem.
Krzewy potrzebują kwaśnej, próchnicznejo i wilgotnej gleby. Jedyniestarsze okazy wytrzymują krótkotrwałą suszę.
Azalie nie wymagają cięcia, a jedynie kosmetycznej pielęgnacji. Usuwać należy jedynie te fragmenty rośliny, które są obłamane, przemarznięte lub chore.
Podczas sadzenia, przygotowane podłoże dla azalii należy wsypać w dołek o odpowiedniej wielkości. Dla azalii wielkokwiatowej będzie to dołek o średnicy 70-80 cm i głębokości 30-40 cm, a dla azalii japońskiej będzie to dołek o głębokości 40-50 cm i średnicy 25-30 cm. Odstęp między krzewami azalii wielokwiatowych powinien wynosić 1-1,2 m, a między krzewami azalii japońskich około 0,5-1 m. Przed posadzeniem należy bryłę korzeniową krzewu obficie nawodnić.
Przygotowując stanowisko dla azalii należy pamiętać o tym, by zapewnić im przestrzeń. Dobrym pomysłem jest posadzenie obok siebie kilku azalii w różnych barwach.
System korzeniowy
Azalie mają dość płytki system korzeniowy, dlatego dobrze rosną pod drzewami o korzeniach sięgających głęboko. Dodatkowo azalie są dość światłolubne, jednak z wystawione przez cały dzień na promienie słoneczne, będą przekwitać szybciej. Liście czy igły drzewa przefiltrują promienie słoneczne, dzięki czemu azalia dłużej pozostanie w stanie kwitnienia. Drzewa ochronią też roślinę przed wiatrem i nadmiernymi opadami.
Azalie należą do kwiatów, które lubią podłoże wilgotne, ale nie mokre. Dobra dostępność do wody jest kluczowa na każdym etapie wzrostu – na wiosnę, gdy pąki się rozwijają, w czasie kwitnienia, w sierpniu, gdy zawiązują się pąki na następny rok i jesienią, gdy roślina zbiera siły przed nadchodzącą zimą.
Odpowiednie nawożenie ma kluczowy wpływ na jakość i długość kwitnienia. Azalie trzeba nawozić specjalnym nawozem do azalii dwukrotnie w ciągu sezonu. Pierwszy raz z początkiem kwietnia, zanim zawiązane w poprzednim roku pąki zaczną się rozwijać. Drugi raz w lipcu, gdy kwiaty azalii opadną. Należy przy tym pamiętać, że azalii nie wolno nawozić preparatami zawierającymi węglan wapnia, który ma właściwości odkwaszające glebę. Z tego samego powodu większość oborników naturalnych, zwłaszcza obornik kurzy, będzie również nieodpowiednia. Nawóz najlepiej jest rozsypać wokół rośliny po okręgu, który tworzą opadające płatki kwiatów. Tam właśnie, w glebie, znajdują się najbardziej aktywne, młode korzenie rośliny. Preparat należy wpłukać w podłoże za pomocą lekkiego strumienia wody.
Azalie są dość odporne na infekcje i inwazje szkodników. Najczęstszym problemem są mszyce na młodych przyrostach, czasem trafiają się też pojedyncze opuchlaki. Jedne i drugie łatwo zwalczyć domowym maceratem z czosnku.
Dorota Filip
Fot. Espete007, pixabay.com