Choroby jabłoni. Jabłonie są jednymi z najpopularniejszych drzew owocowych w Polsce. Wydawałoby się więc, że na tych terenach rosły od zawsze. Nic bardziej mylnego. Okazuje się, że za popularnością jabłoni w naszym kraju stoi zakon cystersów. Niektórzy twierdzą, że cystersi sprowadzili drzewka z Europy Zachodniej, inni natomiast, że dorodne jabłonie były efektem szczepienia dziko rosnących drzewek. Jakby nie było, od dwunastego wieku zaczyna się kariera tych drzew w Polsce.
“Świat nie jest taki zły, niech no tylko zakwitną jabłonie…”
Tak brzmią słowa bardzo popularnej piosenki, które jednocześnie świadczą jak bardzo cenimy te owoce, z hodowli których polscy sadownicy są znani na świecie. Do najstarszych i najbardziej popularnych odmian zaliczamy: Antonówka, Kosztela, Kronselka, Reneta Lansberska, Malinówka, Papierówka, Szara Reneta. Obecnie to odmiany rzadziej występują w specjalistycznych sadach, gdyż zajmują więcej miejsca (wysoki pień, potężna korona) i rodzą mniej owoców. Na rynku polskim jest obecnie dostępnych około 10 tys. odmian i z roku na rok ich liczba rośnie.
Choroby jabłoni
Jabłonie są drzewami dość odpornymi na różne choroby, niemniej i one są nimi dotykane. Choroby mogą doprowadzić nie tylko do znacznego obniżenia plonu, ale i do osłabienia drzew, a nawet ich zamierania. Całoroczne dokładne obserwowanie sadów pomoże w natychmiastowej reakcji na jakiekolwiek zmiany chorobowe i zapobiegnie stratom.
Parch jabłoni – zwalczanie
Na liściach jabłoni pojawiają się oliwkowe plamy, które z czasem ciemnieją? Porażone liście schną, a potem opadają? To znak, że jabłonie zostały zaatakowane przez poważną chorobę grzybową – parch jabłoni. Jest on spowodowany rozwojem grzyba Venturia inaequalis, który doskonale się rozwija w dużej wilgotności i wysokiej temperaturze. Pierwsze infekcje mogą nastąpić wczesną wiosną (pierwotne), drugie mogą pojawić cię w okresie wegetatywnym (wtórne). Grzyb zimuje na porażonych i opadłych liściach, dlatego by nie dopuści do infekcji, muszą być one usunięte. Ten zabieg może być niewystarczający. Zwalczanie należy rozpocząć, zanim jabłonie zakwitną. Opryski chemiczne preparatami powszechnie dostępnymi (np. Miedzian 50 WP, fungicyd Topsin 500 SC) będą najskuteczniejsze, kiedy zaobserwowana zostanie “dojrzałość” parcha jabłoni, a dodatkowo będą zbliżać się deszcze. Oprysk powinien być powtarzany.
Choroby jabłoni – mączniak
Mączniak zaczyna swój rozwój na jabłoni wczesną wiosną zakażając pąki, liście, kwiaty i owoce drzewa. O jego obecności informuje charakterystyczny biały nalot o konsystencji mokrej mąki, który pojawia się na zakażonych fragmentach drzewa. W efekcie infekcji pędy kwiatowe zamierają, liście się deformują, nie ma zawiązków owoców. Czasami nasilenie choroby jest niewielkie i niektórym pędom udaje się przetrwać, ale owoce są mniejszej wartości. Wtórne zakażenie dotyka owoce, na których pojawiają się rdzawe plamy. Tracą one wartość użytkową. W zwalczaniu choroby najważniejsza jest profilaktyka. Jeśli zostaną zauważone ślady chorobowe, wczesną wiosną wszystkie porażone pędy i gałęzie powinny być wycięte. Zabieg trzeba powtarzać systematycznie, nawet przez cały okres wegetatywny. Rozwój choroby można zatrzymać odchwaszczając sad, ograniczyć nadmierne nawożenie azotem, a także wybierać odmiany jabłoni odporne na mączniaka. W przypadku utrzymywania się zmian chorobowych, konieczne może okazać się stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, które znajdują się w rejestrze MRiRW. Preparaty przeciwko mączniakowi stosuje się do trzech razy w sezonie, przestrzegając wskazań zawartych w instrukcji.
Choroby jabłoni– gorzka zgnilizna jabłek
Objawy choroby obserwujemy na dojrzałych owocach, na których pojawiają się brązowe, gnilne plamy. Czasami te plamy ujawniają się w fazie przechowywania owoców i mogą spowodować poważne straty w zbiorach. Plamy pojawiające się na skórkach jabłek z czasem powiększają się, a zgnilizna obejmuje również miąższ jabłka. Owoce stają się gorzkie i niejadalne. Symptomy choroby są obserwowane na wszystkich etapach rozwoju jabłka. Ochrona polega na usuwaniu zakażonych pędów i gałęzi i smarowaniu ran maścią sadowniczą. Młode drzewka owocowe po posadzeniu, a starsze po zbiorze owoców należy też profilaktycznie opryskiwać fungicydami.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska