Zmęczenie gleby jest niekorzystnym zjawiskiem oznaczającym zmniejszenie się jej urodzajności. Prowadzenie upraw roślin wieloletnich, w tym drzew i krzewów owocowych oraz upraw jednorocznych bez zmiany stanowiska przez kilka lat to jedne z głównych przyczyn powstawania tego zjawiska.
Łubin jest jedną z roślin motylkowych, między innymi obok bobiku, lucerny, koniczyny i peluszki. Roślina o pięknych kwiatach w różnych kolorach (najczęściej różowym, niebieskim, żółtym), zebranych w okazałe, długie grona poprawia estetykę naturalnego krajobrazu. Łubin występuje w wielu gatunkach, z których w Polsce największym zainteresowaniem cieszą się łubin biały, trwały, wąskolistny, żółty i andyjski zwany też zmiennym.
Podstawowe cechy i wymagania rośliny motylkowej
Łubin jest rozmnażany poprzez nasiona wysiewane z końcem kwietnia lub z początkiem maja. Okres kwitnienia przypada na lipiec – sierpień, a w przypadku regularnego usuwania przekwitłych kwiatostanów może przedłużyć się do jesieni. Nie wymaga regularnego podlewania – z wyjątkiem okresu suszy powodującej długotrwały brak wilgoci w glebie. Roślina motylkowa rozwija się także na mniej urodzajnych, piaszczystych glebach. Im więcej masy zielonej, tym lepsze efekty przyniesie zastosowanie łubinu dla zmęczonej gleby, dlatego niektórzy rolnicy dodatkowo nawożą uprawy łubinu, pomimo tego, że są przeznaczone wyłącznie na nawóz zielony.
Wzbogaca glebę w azot
Łubin charakteryzujący się krótkim okresem wegetacyjnym i wytwarzaniem stosunkowo dużej ilości masy zielonej doskonale sprawdza się w roli zielonego nawozu. Dodatkowo, ponieważ należy do roślin bobowatych (dawniej zwanych roślinami motylkowatymi) rozwija się w symbiozie z bakteriami brodawkowymi, które wiążą azot z powietrza. Azot jest następnie uwalniany do gleby. Przeciętnie w ciągu sezonu może wzbogacić 1 metr kwadratowy gleby w 4 – 8 g azotu.
Wykorzystanie łubinu na zielony nawóz
Uprawy łubinu zastosowane jako zielony nawóz wzbogacają glebę w azot, a przy tym ułatwia przesiąkanie wody w glebę, napowietrza glebę poprzez rozwinięty system korzeniowy, a do tego poprawia jej strukturę.
Przed przekwitnięciem łubinu i stwardnieniem łodyg łubin jest zaorywany na głębokość około 10 cm. Wówczas zostaje zachowany optymalny stosunek azotu do węgla w biomasie. Zielony nawóz w takiej postaci sprzyja tworzeniu się próchnicy glebowej, zwanej też humusem, która stanowi wyznacznik dla żyzności gleby.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska