Uprawa słoneczników oleistych nie zawsze jest dobrym wyborem. Może być ona opłacalna dopiero wtedy, gdy rolnik przeznaczy na obsianie słonecznikiem minimum 20 hektarów gruntów rolnych. Poza tym, wymagania tej rośliny są stosunkowo wygórowane, zwłaszcza w odniesieniu do temperatury otoczenia.
Szacuje się, że słonecznik oleisty potrzebuje średnich temperatur w okresie wegetacji, które w sumie powinny wynieść przynajmniej 3000 stopni Celsjusza. Uprawy należy zaplanować w rejonie południowo – zachodnim lub południowo – wschodnim. Uprawy słonecznika oleistego są wrażliwe na długotrwałe przymrozki – obniżenie temperatur powoduje zahamowanie wzrostu roślin.
Wymagania świetlne i odporność na suszę
Obszar uprawny słonecznika oleistego nie powinien być zacieniony. Wymagania świetlne tej rośliny są równie wysokie, co wymagania cieplne. Charakterystyczną cechą tej rośliny uprawnej jest gruba i omszona skórka, dzięki której słonecznik oleisty jest odporny na suszę. Okres kwitnienia słoneczników oleistych przypada na okres lipca. W tym okresie bardzo istotne są odpowiednie nawodnienie i słoneczna pogoda.
Uprawa słoneczników – wymagania glebowe
Słonecznik oleisty przynosi najlepsze plony, jeżeli uprawy znajdują się na żyznych glebach, które są zasobne w próchnicę. Odczyn gleby powinien wynosić w granicach 6,6 – 7,2 pH. Gleby powinny być przepuszczalne. Gleby zakwaszone należy przed orką przedzimową zwapnować. W przypadku słonecznika oleistego przedplonem powinny być rośliny okopowe lub rośliny motylkowate, choć w praktyce najczęściej jest uprawiany po zbożach.
Orka przedzimowa i wiosenne bronowanie
W okresie jesiennym należy wykonać głęboką orkę przedzimową – na około 20 – 30 cm. W okresie wiosennym należy przeprowadzić bronowanie, aby przerwać parowanie wody z gleby. Bronowanie nie powinno jednak prowadzić do nadmiernego ubicia gleby, szczególnie przy zbyt dużej wilgotności. W przeciwnym razie, w okresie uprawy będzie to przeszkodą w rozwoju systemu korzeni.
Nawożenie upraw słonecznika
Uprawa słoneczników oleistych potrzebuje nawożenia azotem, jednak zbyt duże dawki przedłużają wegetację, opóźniając dojrzewanie koszyczków. Nadmiar azotu zmniejsza odporność na choroby grzybowe. Nawożenie azotem nie jest wymagane, jeżeli rolę przedplonu pełniły okopowe rośliny uprawiane na oborniku. W okresie wiosny stosuje się azotowe nawozy, natomiast w okresie jesiennym – fosforowe i potasowe. Słonecznik ma również bardzo duże zapotrzebowanie na bor i molibden.
Odmiany słonecznika w Polsce
W Polsce są zarejestrowane między innymi takie odmiany słonecznika oleistego, jak Lech, Słonecznik Wielkopolski, Blizar RM i LG 53.85. Do katalogu unijnego CCA są wpisane także inne odmiany, które mogą być sprzedawane w Polsce bez rejestracji. Szczególne zainteresowanie wśród rolników budzą wysokoolejowe odmiany tej rośliny uprawnej. Tytułem przykładu można wskazać na Tropic, Energic RMO i Proleic 204.
Tekst: Magdalena Lisek