Uprawa bobu – bób jest rośliną jednoroczną, której rośliny są bogate w białko i lewodopę. Z tego ostatniego względu bób jest polecany w diecie osób cierpiących na chorobę Parkinsona i zagrożonych chorobą. Bób występuje w różnych odmianach różniących się kolorem nasion i liczbą nasion w strąkach.
Korzenie bobu wiążą azot z powietrza, wzbogacając w niego ziemię. Po zbiorach nasion można wykorzystać rośliny do produkcji kompostu. Bób rośnie na wysokość około 60 – 100 cm, a rozmnażanie rośliny odbywa się poprzez nasiona. Zasiewy bobu mogą zostać przeprowadzone do końca kwietnia oraz w pierwszych dniach maja. Im późny siew bobu, tym mniejsze plony oraz wysokie ryzyko zaatakowania przez mszyce. W Polsce popularne są takie odmiany bobu, jak Bartek, Bartom i Topbob charakteryzujące się ilością od 4 do 5 nasion w strąku oraz Karmazyn i Windsor Biały, które liczą od 3 do 4 nasion w strąku.
Zasiewy bobu do gruntu
Grunty rolne przeznaczone na zasiewy bobu warto przygotować w okresie jesieni, ponieważ na wiosnę ziemia bardzo długo może być przemarznięta i twarda. Bób może zostać zasiany od razu do gruntu, na głębokości 4 cm. Chcąc uzyskać plony wcześniej, można wykorzystać metodę rozsady bobu, którą przygotowuje się pod koniec zimy. Korzyścią płynącą z zastosowania powyższego sposobu siewu jest niskie ryzyko zaatakowania przez mszycę trzmielinowo – bobową, ponieważ bób dorasta w okresie, kiedy mszyca nie ma optymalnych warunków do rozwoju.
Zazwyczaj bób zostaje zasiany od razu do gruntu, w rzędach wyznaczonych co 30 – 40 cm. Nasiona bobu mogą być siane punktowo, czyli pojedynczo co 10 cm lub gniazdowo, po 2 – 3 sztuki co 20 cm. Bób wymaga żyznej ziemi o odczynie pH wynoszącym 6,2 – 7, o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie, z domieszką gliny i odpowiednio wilgotna. Jesienią lub wiosną można zasilić ziemię kompostem. Zalecane jest przeprowadzanie zasiewów bobu w drugim i trzecim roku po oborniku. Zasiewy bobu na gruncie świeżo nawożonym obornikiem lub kompostem jest ryzykowne, ponieważ naturalna woń tych nawozów zwabia śmietkę kiełkówkę, która skutecznie uszkadza kiełkujące rośliny. Bób nie powinien być wysiewany obok roślin z rodziny bobowatych, takich jak soja, bobik, groch czy fasola, ponieważ szkodniki i choroby tych gatunków mogą łatwo rozprzestrzenić się na uprawy bobu. Omawiana roślina wymaga również zapewnienia odpowiedniego nasłonecznienia. W przeciwnym razie może dojść do znacznego osłabienia wzrostu roślin.
Uprawa bobu poprzez rozsadę
W przypadku rozsady bobu nasiona (od 1 do 3) są umieszczane w doniczkach w okresie od 15 lutego do 15 marca. Nasiona powinny być namoczone przed siewem przez około 6 – 12 godzin w wodzie. Prawidłowo namoczony bób kiełkuje po 2 – 4 dniach, a nienamoczony po upływie 7 – 10 dni. Omawiana metoda pozwala uniknąć negatywnych skutków wiosennych przymrozków. Doniczki z kiełkującymi nasionami muszą być regularnie podlewane.
Bób kiełkuje w temperaturze wynoszącej w granicach 3 – 4 stopni Celsjusza. Na starszą rozsadę bobu przymrozki sięgające do -6 stopni Celsjusza nie wpływają negatywnie. Optymalna temperatura dla bobu wynosi natomiast w granicach 15 – 18 stopni Celsjusza.
Bób przed sadzeniem do gruntu powinien być zahartowany. Polega on na wyniesieniu rozsady bobu na zewnątrz, co należy wykonać co najmniej 7 – 10 dni przed sadzeniem do gruntu. Przeniesienie sadzonek z doniczek do gruntu warto zaplanować na okres od 25 marca do 10 kwietnia. Sadzonki można zabezpieczyć przed mrozem za pomocą agrowłókniny.
Ważne zasady pielęgnacji upraw bobu
Bób powinien być podlewany, aby nie doszło do zbytniego przesuszenia gleby. Jednak ziemia powinna być wilgotna, a nie mokra. Nawożenie nie jest zalecane w przypadku upraw amatorskich, ponieważ nadmierne nawożenie czyni roślinę bardziej narażoną na choroby. Bób jest narażony na wiele chorób i szkodników. Chcąc im zapobiec można stosować środki ochrony roślin, jednak warto stosować także naturalne metody przeciwdziałania chorobom. Pomocne może być zmianowanie bobu, polegające na sianiu tej rośliny co około 3 – 4 lata oraz przeprowadzanie zasiewów wiosną, nie później niż do połowy kwietnia.
Do czynników zwiększających ryzyko chorób bobu należą przenawożenie azotem oraz wysokie temperatury i wilgotność powietrza w okresie wiosny. Do chorób atakujących bób należą:
– askochytoza
– zgnilizna twardzikowa
– rdza bobu
– czekoladowa plamistość
– fuzaryjna zgorzel
Ponadto, bób jest atakowany przez szereg szkodników, w tym nie tylko przez śmietkę kiełkówkę i mszycę trzmielinowo – bobową, ale również przez oprzędziki.
Ceny skupu bobu
Zbiory bobu przypadają na okres czerwca i lipca. Strąki bobu mogą być zrywane na bieżąco lub wszystkie jednocześnie. Bób jest rośliną uprawną znaną od czasów starożytnych. Jako roślina bogata w białko roślinne może być wykorzystywany jako substytut mięsa, jaj i ryb. Bób jest również bogaty w kwas foliowy i błonnik pokarmowy, wspomagający oczyszczanie jelit z toksycznych substancji i złogów. Kwas foliowy także jest istotny dla zachowania zdrowia – wpływa na układ krążenia obniżając stężenie homocysteiny. Jednakże śledząc ogłoszenia na rynku rolnym można odnieść wrażenie, że bób jest nadal niedocenianą rośliną. Na giełdach warzyw rolnicy publikują ogłoszenia zawierające cenę wynoszącą w granicach 8 – 11 zł za 1 kg nasion. Korzyści zdrowotne wynikające z wprowadzenia bobu do codziennej diety są znacznie cenniejsze.
Tekst: Magdalena Lisek