Rośliny zielarskie są coraz częściej uprawiane na plantacjach małoobszarowych i towarowych. Znane dawniej głównie w medycynie ludowej, obecnie chętnie wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym, spożywczym, perfumeryjnym, zielarskim, a nawet jako składnik pasz dla zwierząt. Tak szerokie wykorzystywanie ziół, spowodowało w ostatnich latach wzrost zapotrzebowania na materiał zielarski. To pociągnęło za sobą większe zainteresowanie rolników, którzy myślą o przestawieniu swoich gospodarstw na nowe rośliny, ewentualnie uzupełniają wachlarz hodowlanych roślin o nowości.
Rośliny zielarskie mają często różne wymagania glebowe. Z reguły jednak potrzebują stanowisk słonecznych, zacisznych, wilgotnych. W uprawie ziół ogromną odgrywają warunki pogodowe. Dobrego zbioru można spodziewać się w słoneczne suche lato, kiedy rośliny mogą się cieszyć z ciepła do wczesnej jesieni. Oczywiście każda z roślin ma inne wymagania.
Każdy surowiec zielarski jest zazwyczaj zbierany w innym okresie:
By uzyskać dobry surowiec zielarski należy przestrzegać kilku zasad związanych ze zbiorem ziół. Wiele zależy od prawidłowego suszenia. To jeden ze sposobów utrwalania ziół przeznaczonych do dalszego użytkowania. W roślinach z reguły zawarte jest od 70 do 90% wody. Po wysuszeniu uzyskany materiał optymalnie powinien zawierać od 10 do 15%. Suszenie należy rozpocząć możliwie szybko po zebraniu roślin. Zbiór najlepiej przeprowadzać w słoneczne suche dni po ustaniu rosy. Suszenie może odbywać się w sposób naturalny lub przemysłowy (w specjalnych suszarniach). Prawidłowo wysuszony surowiec ziołowy powinien zachować kolor, wygląd, zapach, a przed wszystkim substancje aktywne, które są istotą ziół.
Do suszenia przemysłowego często wykorzystywane są pomieszczenia gospodarcze wyposażone w odpowiednie półki, sita i specjalne wietrzniki. Przy odpowiedniej temperaturze tego typu suszarnia sprawdza się idealnie. W przypadku większych plantacji niezbędne są suszarnie termiczne (komorowe, podłogowe, taśmowe), które w szybki i skuteczny sposób suszą duże partie materiału. Mają one tę przewagę nad tradycyjnymi, że temperatura suszenia dostosowana jest do rodzaju produktu. W przypadku ziół korzeniowych (np. kłącza perzu) temperatura powinna oscylować ok. 50°C, a np. ziołom olejkowym (bazylia, melisa, szałwia) wystarcza 35°C.
Bylica piołun – autorzy antyczni przypisywali jej zdolności uzdrawiające. Jest to roślina wieloletnia zawierająca glikozydy nadające jej gorzki smak. Wykorzystywana jako środek na anemię, pobudzający apetyt, na schorzenia wątroby i przy nieżytach żołądka. Zaletą bylicy jest to, że może być uprawiana na glebach nieurodzajnych, nieprzydatnych dla innych roślin. Rozmnaża się za pomocą nasion i wegetatywnie – podział kępy.
Kocanka piaskowa – była wykorzystywana w medycynie ludowej jako lek przeciwko żółtaczce i kamicy nerkowej. Obecnie zioło stosowane jest przy schorzeniach wątroby i pęcherza moczowego. Kocanka lubi gleby piaszczyste, suche, stanowiska słoneczne. Jest niewymagająca, dlatego można są siać w miejscach trudnych w przypadku innych upraw. Rozmnaża się z nasion i podziału kępy. Kwiatostan kocanki, wykorzystywany w ziołolecznictwie, pojawia się w drugim roku. Należy go zebrać tuż przed kwitnięciem.
Kminek zwyczajny – roślina dwuletnia, która w pierwszym roku wytwarza jedynie rozetkę liściową, która w drugim roku wegetacji przekształca się w łodygę rozgałęziającą się od nasady, przechodząc w baldach. Roślina wydaje owoce w lipcu. Są one stosowane w medycynie (przy bólach brzucha, pobudzaniu funkcji wydzielniczych), a także w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym. Wymaga gleby zasobnej w wapń, o odczynie obojętnym lub zasadowym.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Posiadacz gospodarstwa rolnego chcący rozszerzyć zakres upraw roślin, albo potrzebuje dodatkowych pastwisk lub łąk na…
Burak cukrowy jest drugim na świecie źródłem cukru. W naszej strefie klimatycznej dzierży niepodważalną palmę…
Ilość „produkowanych” przez gospodarstwa domowe odpadów wzrasta z każdym rokiem. Na szczęście wzrasta też świadomość,…
Przedsiębiorstwo PIKO to producent przemysłowych zbiorników ze stali nierdzewnej. Wysoka jakość produkcji doceniana jest przez…
W kalendarzu rolniczym warto zapisać sobie datę 15 marca 2024 roku. To właśnie w tym…
Są symbolem późnej jesieni, odchodzenia, pamięci. To o nich śpiewał Mieczysław Fogg, a cała Polska…