Oprócz hodowli przemysłowej, która na rynek konsumencki dostarcza największe ilości mięsa wieprzowego, funkcjonuje hodowla niszowa, najczęściej ekologiczna, w której hoduje się świnie rasy lokalnej. Na całym świecie żyją 603 rasy świń, a 543 są to rasy lokalne. Mięso z nich uzyskiwane cieszy się znacznym powodzeniem na rynku. W przypadku wielkotowarowej produkcji trzody chlewnej, której rolą jest dostarczanie wysokomięsnych tuczników, korzysta się ze zwierząt hybrydowych oraz krzyżówek ras. Na szczęście jednak nadal utrzymywane są rasy rodzimych. Najwięcej w Azji, Europie, Kaukazie, Ameryce Łacińskiej, Karaibach. Również w naszym kraju możemy się pochwalić rasami lokalnymi. Przed drugą wojną było ich więcej, obecnie funkcjonują trzy rodzime rasy świń: puławska, złotnicka biała i złotnicka pstra.
Rasy rodzime (lokalne) to populacje zwierząt, które powstały w określonym regionie, kraju, na bazie ras prymitywnych, które dawniej na tym terenie były hodowane. Zwierzęta te są niesłychanie cenne, bo są doskonale dostosowane do konkretnych warunków: gleby, klimatu, rodzimych pasz, sposobów hodowania. To pozwala wychować osobniki zdrowe, długowieczne, które posiadają cenne geny. Jest to rezerwa genetyczna, która może okazać się bezcenna w przypadku, kiedy trzeba będzie odtworzyć jakiś gatunek. Ze względów praktycznych trzeba pamiętać, że produkty z nich pozyskiwane są zdrowe, mają cenne właściwości odżywcze i niezapomniany smak. W czasach, kiedy stawia się przede wszystkim na szybkie tempo wytwarzania żywności i niskie koszty, produkty wytwarzane w ekologiczny sposób stanowią ogromną wartość. Jest coraz więcej koneserów ceniących bardzo dobrą jakość mięsa. Świnie puławskie, złotnickie białe i złotnickie pstre w czasie wieloletniej hodowli nie zatraciły najcenniejszych cech, które pozostały im w spadku po przodkach. Chodzi głównie o odporność na choroby i stres. W związku z tym są doskonałymi gatunkami, które mogą być hodowane w niewielkich gospodarstwach ekologicznych. Czym się charakteryzują?
To najstarsza rasa świni rodzimej o charakterze tłuszczowo-mięsnym, której hodowla rozpoczęła się od 1926 roku. Jako oddzielną rasę uznano ją w 1935 roku, chociaż wtedy nazywana była „gołębską”. Nową nazwę otrzymała w 1951 roku. Jest to świnia średniej wielkości, charakteryzująca się łaciatym czarno-białym umaszczeniem. Dorosły knur waży około 250-350 kg, a dorosła locha 100-280 kg. Mięso uzyskane ze świń puławskich jest kruche, smaczne i soczyste. Wprowadzane są programy mające na celu ochronę rasy puławskiej ze względu na jej przydatność w obliczu zmieniających się oczekiwań konsumenckich i zmianę warunków środowiskowych.
Historia rasy jest związana z Wielkopolską. To tam w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku prof. Alexandrowicz zakupił lochy i knury przywiezione przez repatriantów z Wileńszczyzny. Były to mieszańce prymitywnych świń długouchych i krótkouchych. To w Złotnikach rozpoczęła się hodowla rasy, uznanej za rodzimą. Biała złotnicka jest świnią białą o mocnej zwartej budowie. Charakterystyczne są jej obwisłe uszy. Ważne, że rasa jest odporna na wszelkie choroby i idealnie przystosowana do polskich warunków środowiskowych. Jej mięso jest kruche, o doskonałym smaku, nieco jaśniejszej barwie niż mięso innych ras. Jest to świnia w typie mięsno-słoninowym.
Świnia rasy złotnickiej pstrej jest średniej wielkości o charakterystycznej łaciatej, biało-czarnej maści. Jest odporna na zmienne warunki atmosferyczne: latem szczecina jest mniej gęsta, zimą – wyraźnie dłuższa i obfitsza. Już od wczesnej wiosny świnie tej rasy mogą być utrzymywane w systemie półotwartym. Bardzo dobrze sobie radzą w gospodarstwach, gdzie są niskie zasoby paszowe. W ich żywieniu można wykorzystywać zielonki, ziemniaki, dynie, śruty zbożowe. Tam, gdzie przebywają, mogą zjadać perz, larwy i pędraki, co wpływa na poprawę warunków ekologicznych. Mięso jest kruche, delikatne, wilgotne. Zostało nawet wpisane na listę produktów tradycyjnych.
Wszyscy hodowcy, którzy zdecydują się na rodzime rasy świń, mogą liczyć na wsparcie finansowe w ramach programu „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie”.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Stratyfikacja nasion to technika, która polega na poddaniu nasion działaniu niskich temperatur i wilgoci w…
Traktor jest niezastąpionym wyposażeniem każdego gospodarstwa rolnego. Jednak pomimo coraz atrakcyjniejszych warunków zakupu i licznych…
Piwonie (Paeonia) to rośliny wieloletnie należące do rodziny piwoniowatych (Paeoniaceae). Znanych jest około 30 gatunków…
Zachowanie zdrowia kur to jeden z podstawowych obowiązków hodowców. Jest to proces skomplikowany, ale odpowiednie…
Hurtownia Magros BHP to idealne miejsce dla firm szukających wysokiej jakości odzieży roboczej, która zapewnia…
Niedawna dyskusja o słowach, jakich używamy na temat odchodzenia zwierząt, która przetoczyła się przez łamy…