Ziółka – niezły biznes

Rośliny zielarskie są coraz częściej uprawiane na plantacjach małoobszarowych i towarowych. Znane dawniej głównie w medycynie ludowej, obecnie chętnie wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym, spożywczym, perfumeryjnym, zielarskim, a nawet jako składnik pasz dla zwierząt. Tak szerokie wykorzystywanie ziół, spowodowało w ostatnich latach wzrost zapotrzebowania na materiał zielarski. To pociągnęło za sobą większe zainteresowanie rolników, którzy myślą o przestawieniu swoich gospodarstw na nowe rośliny, ewentualnie uzupełniają wachlarz hodowlanych roślin o nowości.

Jak uprawiać ziółka ?

Rośliny zielarskie mają często różne wymagania glebowe. Z reguły jednak potrzebują stanowisk słonecznych, zacisznych, wilgotnych. W uprawie ziół ogromną odgrywają warunki pogodowe. Dobrego zbioru można spodziewać się w słoneczne suche lato, kiedy rośliny mogą się cieszyć z ciepła do wczesnej jesieni. Oczywiście każda z roślin ma inne wymagania.

Kiedy zbierać ziółka ?

Każdy surowiec zielarski jest zazwyczaj zbierany w innym okresie:

• kłącza i korzenie (np. kozłek lekarski) – zbierane w okresie spoczynku rośliny,
• liście (np. babka lancetowata, mniszek lekarski) – zbierane przed kwitnieniem rośliny,
• kwiaty zbierane są na początku kwitnienia (rumianek, podbiał) lub w pełni (bławatek, dziewanna, jasnota biała),
• owoce z rodziny selerowatych zbiera się, kiedy zaczynają dojrzewać, ale jeszcze się nie osypują (anyż, czarnuszka, kolendra, koper włoski) albo kiedy są w pełni dojrzałe (czarny bez, dereń, głóg).

Agrowies.pl = Rolnictwo – Sadownictwo – Ogrodnictwo –  Ochrona Roślin – Maszyny Rolnicze – Nawozy – Środki owadobójcze – Hodowla zwierząt – Finanse i Prawo dla Rolnika

Suszenie surowca zielarskiego

By uzyskać dobry surowiec zielarski należy przestrzegać kilku zasad związanych ze zbiorem ziół. Wiele zależy od prawidłowego suszenia. To jeden ze sposobów utrwalania ziół przeznaczonych do dalszego użytkowania. W roślinach z reguły zawarte jest od 70 do 90% wody. Po wysuszeniu uzyskany materiał optymalnie powinien zawierać od 10 do 15%. Suszenie należy rozpocząć możliwie szybko po zebraniu roślin. Zbiór najlepiej przeprowadzać w słoneczne suche dni po ustaniu rosy. Suszenie może odbywać się w sposób naturalny lub przemysłowy (w specjalnych suszarniach). Prawidłowo wysuszony surowiec ziołowy powinien zachować kolor, wygląd, zapach, a przed wszystkim substancje aktywne, które są istotą ziół.

Do suszenia przemysłowego często wykorzystywane są pomieszczenia gospodarcze wyposażone w odpowiednie półki, sita i specjalne wietrzniki. Przy odpowiedniej temperaturze tego typu suszarnia sprawdza się idealnie. W przypadku większych plantacji niezbędne są suszarnie termiczne (komorowe, podłogowe, taśmowe), które w szybki i skuteczny sposób suszą duże partie materiału. Mają one tę przewagę nad tradycyjnymi, że temperatura suszenia dostosowana jest do rodzaju produktu. W przypadku ziół korzeniowych (np. kłącza perzu) temperatura powinna oscylować ok. 50°C, a np. ziołom olejkowym (bazylia, melisa, szałwia) wystarcza 35°C.

Jak uprawiać wybrane gatunki?

Bylica piołun – autorzy antyczni przypisywali jej zdolności uzdrawiające. Jest to roślina wieloletnia zawierająca glikozydy nadające jej gorzki smak. Wykorzystywana jako środek na anemię, pobudzający apetyt, na schorzenia wątroby i przy nieżytach żołądka. Zaletą bylicy jest to, że może być uprawiana na glebach nieurodzajnych, nieprzydatnych dla innych roślin. Rozmnaża się za pomocą nasion i wegetatywnie – podział kępy.

Kocanka piaskowa – była wykorzystywana w medycynie ludowej jako lek przeciwko żółtaczce i kamicy nerkowej. Obecnie zioło stosowane jest przy schorzeniach wątroby i pęcherza moczowego. Kocanka lubi gleby piaszczyste, suche, stanowiska słoneczne. Jest niewymagająca, dlatego można są siać w miejscach trudnych w przypadku innych upraw. Rozmnaża się z nasion i podziału kępy. Kwiatostan kocanki, wykorzystywany w ziołolecznictwie, pojawia się w drugim roku. Należy go zebrać tuż przed kwitnięciem.

Kminek zwyczajny – roślina dwuletnia, która w pierwszym roku wytwarza jedynie rozetkę liściową, która w drugim roku wegetacji przekształca się w łodygę rozgałęziającą się od nasady, przechodząc w baldach. Roślina wydaje owoce w lipcu. Są one stosowane w medycynie (przy bólach brzucha, pobudzaniu funkcji wydzielniczych), a także w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym. Wymaga gleby zasobnej w wapń, o odczynie obojętnym lub zasadowym.

Tekst: Bogumiła Pierzchanowska