Uprawa rzepaku – to może być opłacalne!

Rolnicy wciąż poszukują roślin, których uprawa zapewni nie tylko dobre plony, ale przed wszystkim opłacalność. Okazuje się, że do takich roślin zalicza się rzepak, pod warunkiem, że uprawę dobrze się zaplanuje i o nią zadba.

Rzepak – właściwe stanowisko

Uprawę rzepaku należy zacząć od wyboru odpowiedniej odmiany. Trzeba dobrze przeanalizować, która z odmian jest najlepsza dla posiadanej przez plantatora gleby. Rzepak można uprawiać na wszystkich klasach gleby, ale musi być to gleba o wysokiej kulturze. Idealne są gleby żyzne, o niskim odczynie kwasowości, próchnicze, przepuszczalne, bogate w składniki pokarmowe. Na glebach o niskiej kulturze plon będzie niewielki. Rzepak nie jest rośliną, którą można wysiewać na nieużytkach.

Przedplon rzepaku

Obecnie dość trudno o dobry przedplon dla rzepaku. Idealnym przedplonem są wczesne ziemniaki, wysadzane na oborniku lub groch. Najczęściej rzepak ozimy jest siany po jęczmieniu ozimym. To dość dobre rozwiązanie, bo jęczmień jest szybciej zbierany z pola i glebę można odpowiedni przygotować pod rzepak. Poza tym jest to dobre rozwiązanie, na terenach, gdzie uprawy rzepaku są niszczone przez ślimaki. Po zebraniu jęczmienia ozimego, gleba przez pewien czas pozostaje odkryta, dzięki czemu wierzchnia warstwa jest dość przesuszona, a więc ślimaki ulegną zniszczeniu. Minusem zbóż jako przedplonu jest to, że rzepak może być zachwaszczony przez samosiejki zboża. Sposobem na ten problem jest wysiewanie wczesnych odmian.

Kiedy siać rzepak?

Termin siania rzepaku nie może być przypadkowy. Jednocześnie nie można ustalić jednego terminu dla całego kraju. To zależy od pogody, wilgotności gleby i innych jeszcze czynników. Najwcześniej rzepak jest wysiewany w północno-wschodniej Polsce – już od pierwszych dni sierpnia. Najpóźniej rzepak jest siany na zachodzie i południu, nawet między 25 a 30 sierpnia. Wegetacja rzepaku ozimego jest uzależniona od długości dnia. Pod koniec sierpnia i na początku września, kiedy dzień jest najdłuższy, budowany jest system korzeniowy rośliny. Dopiero potem produkowane są liście, pędy boczne i zawiązki kwiatów (te nawet w początkach grudnia). Ogólnie uważa się, że siewu rzepaku nie należy przyspieszać. Jeśli jesień będzie długa i ciepła, a tak się przecież w ostatnich latach dzieje, pędy będą zbyt wybujałe i nadmiernie rozgałęzione.

Gęstość siewu

Jeśli gleba jest dobrze przygotowana i wilgotna, gęstość siewu jest mniejsza. W przypadku gleby wysuszonej i przy późniejszym wysiewie – gęstość siewu jest większa. Na plantacjach, które są zagrożone przez polne gryzonie i ślimaki siew powinien być gęstszy. Podobnie jak w przypadku wszystkich siewów późniejszych. Na wszystkich glebach, gdzie jest deficyt wody, siew jest rzadszy, bo rośliny racjonalniej gospodarują wodą, a dobry plon rzepaku jest w dużej mierze uzależniony od wilgotności gleby.

Rzepak – jak nawozić?

Jeśli kwasowość gleby pod rzepak jest poniżej 6,0 pH, to przynajmniej na rok wcześniej konieczne będzie zastosowanie wapna tlenkowego lub węglanowego. Może być też wapno magnezowe, jeśli gleba jest uboga w ten składnik. Nawozy kompleksowe najlepiej jest zastosować przed orką siewną. Polecane jest też jesienne nawożenie mocznikiem, a jeśli nadal rzepak będzie odczuwał niedobór azotu, warto zastosować dożywianie dolistne mocznikiem z dodatkiem boru oraz siarczanu magnezu i manganu. Dolistne dostarczanie składników pokarmowych jest bardzo efektywne, zwłaszcza przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych. W okresie wiosennym (początek wiosny) rzepak powinien być nawożony azotem, siarką, magnezem, fosforem i potasem oraz mikroskładnikami.

Rzepak ozimy – uwaga na szkodniki

Rzepak jest najpowszechniej uprawianą rośliną oleistą w Polsce, niestety narażoną na liczne choroby i szkodniki. Do często występujących chorób w rzepaku zalicza się: suchą zgniliznę kapustnych, zgniliznę twardzikową i kiłę kapusty. Rzepak powinien być też chroniony przed inwazją: tantnisia krzyżowiaczka, chowacza brukwiaczka, mszycy kapuścianki i pryszczarka kapustnika.

Jeśli plantator odpowiednio zadba o kwalifikowane nasiona, dobrze zaopatrzy glebę i będzie chronił rzepak przed szkodnikami i chorobami – może spodziewać się wysokiego plonu, nawet, jeśli warunki atmosferyczne nie będą najlepsze.