Chów owiec – podstawowe cechy i różnice

Chów owiec jest prowadzony głównie w celu pozyskiwania wełny, mleka i produkcji jagnięciny. Alternatywnie, chów owiec może mieć na celu wykorzystanie ich w nauce, w celu wytwarzaniu produktów tradycyjnych, w agroturystyce i ekologii oraz tzw. wypasu kulturowego, mającego na celu ochronę krajobrazu górskiego.  

W latach 80. i 90 ubiegłego wieku sytuacja hodowców zajmujących się chowem owiec uległa znacznemu pogorszeniu. W latach 2000 – 2011 pogłowie owiec nadal ulegało zmniejszeniu. W odniesieniu do hodowli niedotowanej nadal utrzymuje się tendencja spadkowa. Jednakże w zakresie hodowli dotowanej w ramach programu ochrony zasobów genetycznych, płatności do owiec, programu „Owca Plus” oraz projektów unijnych i grantów, zaobserwowano tendencję wzrostową.

System alkierzowy

Alkierzowy system chowu owiec polega na tym, że zwierzęta muszą być utrzymane i karmione w budynku. Ten system chowu owiec jest stosowany głównie zimą. Całoroczny system alkierzowy stosują gospodarstwa rolne, w których nie ma pastwisk. Nie jest on praktykowany zbyt często także ze względu na to, że nie wpływa on dobrze na dobrostan owiec. Zwierzęta te ze swej natury powinny mieć dostęp do pastwiska, ze względu na osobnicze potrzeby behawioralne.

Agrowies.pl = Rolnictwo – Sadownictwo – Ogrodnictwo –  Ochrona Roślin – Maszyny Rolnicze – Nawozy – Środki owadobójcze – Hodowla zwierząt – Finanse i Prawo dla Rolnika

System pastwiskowy

System pastwiskowy utrzymania owiec jest w Polsce mało rozpowszechniony. Hodowcy rzadko decydują się na tę formę chowu zwierząt ze względu na to, że wymaga on montażu elektrycznego pastucha lub posiadania psów pasterskich. W przypadku pastwiskowego chowu owiec hodowca ma obowiązek zapewnienia zwierzętom stałego dostępu do wody pitnej oraz wybudowania zadaszeń i wiat chroniących przed deszczem i upałem.

Ze względów ekologicznych pastwiska powinny być grodzone żywopłotami, rosnącymi drzewami oraz żywokołami (np. wierzbami, topolami), które zapewniają zwierzętom cień. W systemie pastwiskowym, w którym zamiast elektrycznego pastucha stosuje się ekologiczne metody ogrodzenia pastwisk, koszty utrzymania owiec są relatywnie niskie w porównaniu z systemem alkierzowym i pastwiskowo – alkierzowym.

System pastwiskowo – alkierzowy

System będący połączeniem zalet obu omówionych wyżej metod chowu jest stosowany najczęściej przez hodowców owiec w Polsce. Polega on na tym, ze w ciągu dnia owce przebywają na pastwisku, natomiast nocą przebywają w owczarni. System pastwiskowo – alkierzowy generuje mniejsze koszty niż system alkierzowy, jednak pomimo dostępu do pastwiska owce powinny mieć zapewnione odpowiednie pomieszczenia, dostosowane do ich potrzeb behawioralnych zarówno pod względem oświetlenia wnętrza, jak i powierzchni bytowych i produkcyjnych zwierząt.

System chowu owiec a sposób żywienia

Wybór systemu chowu owiec wpływa na ich żywienie. Najbardziej zróżnicowaną dietę posiadają owce chowane w systemie pastwiskowo – alkierzowym, ponieważ oprócz dostępu do świeżej zielonki otrzymują również zielonki kośne, sianokiszonki, słomę i siano oraz kiszonki z traw. Natomiast w odniesieniu do systemu pastwiskowego (otwartego), zwykle stosuje się zielonkę pastwiskową oraz inne pasze w jaki najmniejszym stopniu przetworzone.

Żywienie owiec obejmuje również rośliny okopowe, takie jak marchew, buraki i liście buraków, ziemniaki parowane i rzepa. Kiszonki z traw nie nadają się do karmienia maciorek w ciąży oraz jagniąt do 6 miesiąca życia. Uzupełnieniem żywienia owiec są treściwe pasze, takie jak ziarno owsa, pszenicy i jęczmienia, otręby pszenne oraz ziarno kukurydzy.

Zdecydowanie najbardziej polecanym systemem utrzymania owiec jest system otwarty, czyli pastwiskowy. Niemniej nie wszystkie gospodarstwa rolne posiadają odpowiednie obszary, które mogłyby zostać przeznaczone do wypasu owiec. Podkreślenia wymaga, że jedynie pastwiskowy system utrzymania owiec zapewnia im aktywność ruchową na takim poziomie, aby uzyskać mięso o najbardziej korzystnej kompozycji kwasów tłuszczowych. Podobnie jest w odniesieniu do jagniąt mlecznych. Pastwiskowe utrzymanie owiec korzystnie wpływa na jakoś mleka owiec i produkowanych z nich serów.

Tekst: Magdalena Lisek