Przygotowanie gruntów do zbóż ozimych – o czym pamiętać?

Właściwe przeprowadzenie uprawy pożniwnej wpłynie na późniejsze plony uzyskane z zasiewów zbóż ozimych. Jednym z głównych celów uprawy ścierniska jest przerywanie kapilarnego podsiąkania wody i wyparowywanie jej z powierzchni pola.

Prawidłowo przeprowadzone uprawy pożniwne wpływają również na przyspieszenie kiełkowania nasion chwastów i osypanych nasion zbóż, wymieszanie resztek pożniwnych z gruntem i stymulowanie rozwoju organizmów żywych w glebie. Uprawki pożniwne wspierają zwalczanie chorób i szkodników powodujących zmniejszenie plonów.

Starannie przeprowadzona płytka orka

Zespół uprawek pożniwnych powinien składać się z 2 lub 3 etapów. Pierwszy etap polega na przyoraniu resztek pożniwnych płytką orką. Jeden przejazd roboczy nie jest wystarczający, aby przerwać kapilary oraz stworzyć warunki do kiełkowania nasion chwastów i samosiewów. Powtórzenie przejazdu roboczego zapewnia również dobre wymieszanie z glebą resztek pożniwnych. Według aktualnej wiedzy z zakresu zabiegów agrotechnicznych, nasiona samosiewów i chwastów powinny być umieszczone na głębokości do 3 cm. Do przeprowadzenia tego zabiegu agrotechnicznego można wykorzystać agregat skonstruowany z kultywatora z dwoma rzędami sztywnych łap, wału i sekcji talerzy, albo pług.

Po wykonaniu podorywki zostaje przerwany proces nadmiernego wyparowywania wilgoci z gleby, a jednocześnie dochodzi do zwiększenia zapasów wody w glebie i mechanicznego zniszczenia chwastów nasiennych i rozłogowych.

Uprawki przedsiewne dla zbóż ozimych

Kolejny etap przygotowań polega na przeprowadzeniu orki na średnią głębokość i bronowania przedsiewnego, po którym grunt jest gotowy do zasiewu. Rośliny późnego siewu wymagają pozostawienia gruntu na około 2 tygodnie, co ma korzystny wpływ dla rozwoju siewek zbóż. W tym przypadku bronowanie przedsiewne należy wykonać po upływie tego czasu, bezpośrednio przed siewem. Dzięki temu zabiegowi gleba zostanie spulchniona, a ukryte w nich siewki chwastów ulegną zniszczeniu.

Wzbogacenie gleby poplonami

Nieprawidłową praktyką stosowaną przez rolników jest uproszczenie zabiegów przygotowawczych. Rezygnowanie z podorywki i poplonów to najczęściej popełniane błędy, niekiedy świadomie – w przypadku późniejszego zbioru zbóż pozostaje zbyt mało czasu na przeprowadzenie prawidłowej uprawy przedsiewnej.

Uprawa poplonów ścierniskowych pomaga wzbogacić glebę w substancję organiczną i minerały oraz poprawić właściwości fitosanitarne gleby. Oznacza to zmniejszenie kompensacji chorób i szkodników. Uprawa poplonów ścierniskowych jest też sposobem na zapobieganie wietrznej i wodnej erozji gleb, w tym głownie gleb lekkich.

Jak wybrać przedplon dla zbóż ozimych?

Wybór odpowiedniego przedplonu dla zbóż ozimych ma wpływ na jakość plonów. Wybór ten będzie determinowany głównie gatunkiem zboża. Na przykład w przypadku pszenicy ozimej zalecane są przedplony w postaci roślin okopowych, strączkowych bądź oleistych. Niewłaściwy dobór przedplonu może zwiększyć potrzebę stosowania programu ochrony roślin oraz przeprowadzenia dodatkowych zabiegów agrotechnicznych. Zdecydowanie najmniej polecane są przedplony zbożowe. Nawet w przypadku żyta ozimego, charakteryzującego się mniejszymi wymaganiami glebowymi, przedplony zbożowe mogą spowodować zmniejszenie plonów o około 25%.

Podsumowanie

Obecnie nie we wszystkich gospodarstwach rolnych przygotowanie pól uprawnych do zasiewu po żniwach jest przeprowadzane zgodnie z zasadami agrotechniki. Tymczasem korzyści płynące z prawidłowego przeprowadzenia wyżej wymienionych zabiegów są znaczne. Jedną z niedocenianych korzyści płynących z tej praktyki jest ograniczenie zachwaszczenia pól w naturalny sposób, bez stosowania herbicydów, co rodzi zarówno korzyści ekonomiczne, jak i ekologiczne.

Tekst: Magdalena Lisek

Fot. Fietzfotos, Pixabay