Prusznik niebieski – efektowny i kapryśny

 

Na ogrodowej rabacie i w pojemniku na tarasie i przy murze lub ścianie, prusznik niebieski zawsze jest efektowny. W dodatku jest nietrujący, przyciąga motyle i wabi pszczoły.

Pod nazwą prusznika niebieskiego kryje się wiele odmian krzewów, pochodzących z ciepłych obszarów Ameryki Północnej i Środkowej. A to oznacza, że uprawa prusznika w kapryśnym, polskim klimacie, nie należy do najłatwiejszych.

Prusznik lubi ciepło, nie lubi wiatrów, przeciągów i zimna. Jest wrażliwy na mrozy, więc często uprawia się go w szklarniach lub zabieranych na zimę do domu donicach. Posadzony jednak w ciepłym, zacisznym kącie ogrodu i otulony szczelnie na zimę, odwdzięczy się długim kwitnieniem i pięknymi, niebieskimi kwiatami, przyciagającymi motyle i pszczoły.

Kwiaty prusznika niebieskiego zebrane są w dużych kiściach i, w zależności od odmiany, pojawiają się od ostatnich tygodni wiosny do końca lata lub od lata do wczesnej jesieni. 

Oprócz kwiatów, ozdobą prusznika są też liście, które mają najczęściej podłużny kształt, są ciemnozielone i gładkie. Tylko w przypadku kilku odmian, liście są omszone od spodu.

Roślina jako krzew osiąga od 2 do 3 m wysokości, występują też pruszniki płożące, które doskonale sprawdzają się w uprawie przy murach i ścianach.

Prusznik niebieski – uprawa i pielęgnacja

Sadzenie. Prusznik lubi glebę próchniczą, przepuszczalną i lekko wilgotną, najlepiej o obojętnym odczynie pH.

Prusznika należy sadzić wyłącznie wiosną, najlepiej na początku kwietnia, gdy gleba jest już ciepła. Sadząc jesienią ryzykujemy, że młoda roślina przemarznie.

Dół wykopany dla sadzonki powinien posiadać warstwę drenażu, przykrytego kompostem i ziemią. Powinien też być dobrze nawodniony, podobnie jak bryła korzeniowa rośliny. Także po posadzeniu należy prusznika obficie podlać.

Odmiany płożące należy sadzić ok. 30 cm od muru lub ściany, zapewniając roślinie podpórki. Miejsce musi być zaciszne, a mur o wystawie południowej lub zachodniej. Należy pamiętać, że im mniejsza sadzonka, tym większa szansa, że się przyjmie. Pruszniki, zwłaszcza zimozielone, nie lubią przesadzania.

Podlewanie. Prusznik musi być podlewany regularnie, ale nie znosi w tym temacie przesady. Lepiej toleruje suszę niż zalanie i przy nadmiarze wody może zacząć obumierać.

Nawożenie. Nie wymaga nawożenia. Roślina radzi sobie sama, ponieważ jej korzenie tworzą symbiozę z bakteriami, które wiążą azot i uwalniają go do gleby. Dodatkowe nawożenie może ograniczyć kwitnienie krzewu.

Rozmnażanie. Prusznik żyje do 10 lat. Jeżeli więc chcemy wychodować sobie kolejne egzemplarze, rozmnażanie rośliny powinniśmy zacząć jak najszybciej i wykonywać co kilka lat, bo nie zawsze się to udaje. Młode rośliny można uzyskać z nasion lub przez ukorzenianie się sadzonek pędowych.

Przycinanie. Sposób i termin przycinania prusznika niebieskiego zależy przede wszystkim od odmiany. Rośliny zimozielone, które kwitną wiosną i latem, trzeba przycinać systematycznie w drugiej połowie lata. Należy usuwać przekwitłe kwiatostany razem z fragmentami zeszłorocznych przyrostów, zostawiając nie więcej niż 3 cm młodych pędów. 

Pruszniki gubiące liście oraz te, które tworzą kwiaty w drugiej połowie lata oraz jesienią, powinny być przycinane na przełomie marca i kwietnia. Przyrosty z zeszłego roku trzeba skrócić o połowę. 

Okazy starsze, które gubią liście co kilka lat, należy przycinać radykalnie, pozostawiając tylko kilka pąków nad ziemią. 

Zimowanie. Krzewy na zimę należy szczelnie okryć, robiąc wokół nich kopczyki z ziemi, torfu lub kory i przykrywając całość suchym materiałem. Można użyć słomy lub gałęzi roślin iglastych. Dobrze jest owinąć rośliny dodatkowo płótnem lub folią z niewielkimi otworami, przez które będzie przedostawać się powietrze. Podczas śnieżnych zim można zrobić wokół kopce ze śniegu. Osłony należy zdjąć gdy spadnie ryzyko wiosennych przymrozków, najwcześniej pod koniec marca albo na początku kwietnia, a na pewno wtedy, gdy pojawią się pierwsze pąki. Na czas nieoczekiwanych, późniejszych chłodów, na prusznika można narzucić agrowłókninę lub stroisz.

Odmiany prusznika niebieskiego

Odmiany zimozielone

Autumnal Blue – odmiana o błękitnych kwiatach, pojawiających się pod koniec lata. Nadaje się do uprawy przy murze. Dorasta do 2 m;

Blue Mound – krzew kwitnący na przełomie lata i wiosny. Osiąga rozmiary 2 x 1,8 m;

Burkwoodii – odmiana o gęstym pokroju, jedna z odporniejszych na mróz. Kwitnie od połowy lata i ma lawendowoniebieskie kwiaty. Dorosły okaz mierzy 2 m;

Cascade – krzew nadający się do prowadzenia przy murze. Kwitnie późną wiosną i dorasta do 3,5 m;

Concha – ma kwiaty barwy indygo, pojawiające się na przełomie wiosny i lata. Osiąga rozmiary 2,5 x 2 m;

Delight – odmiana odpowiednia do prowadzenia przy podpórce. Kwitnie pod koniec wiosny. Osiąga rozmiary 3 x 3 m;

Italian Skies – ciemnoniebieskie kwiaty rozwijają się późną wiosną. Dorosły okaz mierzy 1,5 x 2,5 m;

Puget Blue – krzew o intensywnie niebieskich kwiatach, pojawiających się wczesnym latem. Dorasta do 3 m;

Yankee Point – odmiana płożąca. Kwitnie na początku lata i osiąga rozmiary 0,6 x 2 m.

Odmiany gubiące liście

Edinburgh – cechuje się zwartym pokrojem i kwitnie na fioletowoniebiesko późną wiosną. Dorasta 3 m;

Gloire de Versailles – rozłożysty krzew o jasnoniebieskich kwiatach, rozwijających się w połowie lata. Osiąga 1,8 m wysokości;

Topaze – odmiana o zwartym pokroju. Kwitnie w drugiej połowie lata i mierzy 1,5 m.

Tekst: Dorota Filip

Fot. Poděkujte GAIMARD, pixabay.com