Chów wsobny – zasady oraz wady i zalety tej metody

Chów wsobny – zasady oraz wady i zalety tej metody fot. pixabay

Chów wsobny znany również jako kojarzenie krewniacze oraz inbredowanie polega na kojarzeniu zwierząt spokrewnionych przez wspólnych przodków. Należy on do metod hodowlanych prowadzących zanikania zmienności genetycznej. Tytułowa metoda ma zarówno wady, jak i zalety.

Chów wsobny wykorzystywany w hodowli zwierząt gospodarskich i domowych prowadzi do utrwalenia cech wybitnego osobnika oraz umożliwia pozyskiwanie czystych linii osobników o dużym stopniu homozygotyczności wykorzystywanych w laboratoryjnych doświadczeniem. Chów wsobny przynosi oczekiwane rezultaty, o ile posługujemy się nim rozsądnie a hodowli wykorzystuje się tylko najlepsze osobniki.

Depresja inbredowa

Nieumiejętne wykorzystanie chowu wsobnego prowadzi do tak zwanej depresji inbredowej. Może ona powodować między innymi:

zmniejszenie płodności i plenności,
osłabioną odporność na choroby, a
zmniejszenie witalności.

Osobniki objęte depresją inbredową charakteryzują się słabszą budową kości, mniejszymi rozmiarami i masą ciała.

Agrowies.pl = Rolnictwo – Sadownictwo – Ogrodnictwo – Ochrona Roślin – Maszyny Rolnicze – Nawozy – Środki owadobójcze – Hodowla zwierząt – Finanse i Prawo dla Rolnika

Chów wbrew naturze

Chów wsobny nie jest naturalnym zjawiskiem, a przy tym bardzo często prowadzi do ujawnienia się niekorzystnych alleli recesywnych odpowiadających za mutacje genetyczne, powodujące choroby u osobników. Omawiana metoda hodowlana prowadzi także do zmniejszenia się różnorodności genetycznej populacji w następstwie przyspieszonego dryftu genetycznego, zwanego też zjawiskiem Wrighta. Proces ten polega na zmianie częstości alleli w puli genowej.

Wzmacnianie cech (nie)pożądanych

Celem chowu wsobnego jest utrwalenie cech pożądanych w kolejnych pokoleniach zwierząt. W zależności od gatunku cechy pożądane będą się różniły. Np. w odniesieniu do hodowli zwierząt domowych, takich jak koty i psy, istotne znaczenie mają cechy odnoszące się do ich wyglądu. W odniesieniu do zwierząt gospodarskich istotne będzie wzmocnienie np. skłonności do wyższej produkcji mleka niż przeciętna. Jednocześnie jednak może dochodzić do utrwalenie niepożądanych cech, takich jak skłonność do określonych chorób oraz zmniejszenie masy ciała.

Angielski genetyk John F. Lasley jest zdania, że chów wsobny powinien być stosowany z dużą ostrożnością, jeżeli hodowca nie zna wartości genetycznej posiadanego materiału hodowlanego. Hodowca powinien mieć pewność, że wykorzystane przez niego osobniki nie są nosicielami genów recesywnych niepożądanych cech. Nieumiejętne stosowanie metody hodowlanej opisanej w niniejszym artykule może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Tekst: Bogumiła Pierzchanowska