Rolnik może sprzedawać płody rolne i przetworzone produkty rolne bez obowiązku zakładania działalności gospodarczej (tzw. sprzedaż bezpośrednia).
Umiejętne promowanie i sprzedaż produkowanych płodów rolnych i ich przetworów może wpłynąć na znaczne zwiększenie przychodów gospodarstwa rolnego.
Prowadzenie sprzedaży bezpośredniej nie wpływa na ubezpieczenie rolnicze w ramach KRUS. Niemniej sprzedaż bezpośrednia jest opodatkowana. Rolnik powinien zgłosić do urzędu skarbowego objęcie przychodów ze sprzedaży ryczałtowym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto, należy zgłosić sprzedaż bezpośrednią powiatowemu inspektorowi sanitarnemu.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
W przypadku, gdy rolnik osiąga przychód ze sprzedaży bezpośredniej nie przekraczający 150.000 euro w skali roku, ma obowiązek płacić 2% ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Rolnik nieprowadzący ewidencji sprzedaży, albo prowadzący ją w sposób nieprawidłowy powinien liczyć się z tym, że podatek ryczałtowy zostanie obliczony na podstawie oszacowania wartości niezewidencjonowanego przychodu, w tym także w formie oszacowania, według stawki podatkowej w wysokości 10%. Rolnik prowadzący sprzedaż ewidencjonowaną nie ma obowiązku wystawiania faktur i paragonów.
Ewidencja sprzedaży produktów
Rolnik prowadzący sprzedaż bezpośrednią powinien prowadzić ewidencję sprzedaży produktów za każdy rok podatkowy. Polega ona na zapisywaniu codziennego utargu ze wskazaniem numeru kolejnego wpisu, daty uzyskania przychodu, kwoty przychodu a także wskazany przychód narastająco od początku roku. Dokumenty ewidencjonujące sprzedaż powinny być w posiadaniu rolnika w miejscu sprzedaży.
Powiatowy inspektor sanitarny
Rolnicy sprzedający produkty pochodzenia roślinnego (np. warzywa, ziemniaki i owoce) i zwierzęcego z własnego gospodarstwa konsumentowi finalnemu mają obowiązek złożyć wniosek o wpis do Rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów państwowej inspekcji sanitarnej. Powiatowi inspektorzy sanitarni mają prawo przeprowadzania kontroli przestrzegania odpowiednich warunków higienicznych oraz sanitarnych zarówno na etapie uprawy, skupu, a także transportu produktów pochodzenia roślinnego.
Wybór odpowiedniego miejsca
Sprzedaż bezpośrednia może być prowadzona w gospodarstwie rolnym, albo w innym miejscu, gdzie prowadzenie działalności handlowej jest dozwolone. Wśród konsumentów przyjęło się, że po świeże warzywa i owoce oraz inne wyroby najlepiej jest iść na rynek. Lokalne targowiska są pełne zainteresowanych konsumentów. Jednak warto upewnić się, że miejsca na targowisku nie trzeba wykupić, albo czy zgodnie z lokalnymi przepisami podatkowymi nie ma obowiązku uiszczenia opłaty targowiskowej. W ramach sprzedaży bezpośredniej rolnik może dostarczać produkty pochodzenia roślinnego sklepom, restauracjom i stołówkom, czyli zakładom produkcyjnym zaopatrującym bezpośrednio konsumenta finalnego.
Rolnik nie może być pracodawcą
Rolnik nie może zatrudnić pracownika, który będzie sprzedawał płody rolne, zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umowy o dzieło. Ułatwienia związane z prowadzeniem sprzedaży bezpośredniej są adresowane do rolnika i jego domowników – tylko te osoby mają prawo do prowadzenia sprzedaży bezpośredniej bez obowiązku zakładania działalności gospodarczej. Natomiast rolnik, który zarejestruje działalność gospodarczą (np. jednoosobową działalność gospodarczą) może zatrudnić pracownika, który będzie sprzedawał płody rolne i ich przetwory.
Sprzedaż bezpośrednia jest instytucją prawa gospodarczego i rolnego utworzoną przede wszystkim z myślą o rolnikach i ich rodzinach. Dzięki temu gospodarstwa rolne mają możliwość uzyskania większych dochodów. Jednakże ze sprzedaży bezpośredniej mogą czerpać korzyści także konsumenci, którzy zyskali możliwość zakupu żywności bezpośrednio od producenta.
Tekst: Magdalena Lisek