Miodobranie – rok pasieczny rozpoczyna się od 1 sierpnia i obejmuje pięć następujących po sobie pór. W pierwszym okresie trwającym 45 dni pszczoły przygotowują się na zimę. W okresie drugim – najdłuższym, bo trwającym aż 200 dni – pszczoły odpoczywają. Okres ten otwiera ostatni oblot jesienny, a zamyka pierwszy oblot wiosenny.
W trzecim okresie roku pasiecznego dochodzi do intensywnego wzrostu rodziny pszczelej. Dopiero w czwartym okresie następuje miodobranie, rozpoczęte odbiorem miodu z rzepaku. Trzeci okres przypadający na okres od połowy maja do połowy lipca jest dla pszczół najbardziej pracowitą porą roku pasiecznego. W piątym okresie roku pasiecznego, pszczoły przygotowują się do zimy i zbierają nektar, a ich praca stopniowo staje się coraz mniej aktywna.
Pierwsze miodobranie
Pszczelarz dostosowuje harmonogram swoich prac, w tym miodobrania, do naturalnego rytmu życia i pracy pszczół, wyznaczanego przez pięć pór roku pasiecznego. Pierwsze miodobranie przypada zwykle na koniec maja lub początek czerwca. Pierwsze miody powstają po okresie kwitnienia jabłoni, śliw, kwiatów łąkowych. Następnie jest produkowany miód rzepakowy.
Letnie miodobranie
W okresie pszczelarskiego lata kwitnie akacja, a pszczoły mogą być bardziej złośliwe, z uwagi na większą liczebność rodzin. Pszczelarz powinien pamiętać o tym, że zapasy nie powinny być mniejsze od 5 kg, ponieważ latem dobowe zużycie pokarmu dochodzi nawet do 1 kg. Miodobranie powinno przebiegać sprawnie i szybko, aby niepotrzebnie nie zakłócać spokoju pszczelich rodzin. Przed przystąpieniem do miodobrania warto przygotować dwie transportówki – do odbierania pełnych plastrów oraz ramki z suszem do uzupełniania miodni. Dwie wilgotne ścierki w naczyniu z wodą zaprawioną olejkiem migdałowym pomogą w razie agresywnego zachowania pszczół. Można nimi nakryć miodnię lub transportówkę. Inne niezbędne akcesoria potrzebne w czasie miodobrania to miodarka, odsklepiacze i stolik do odsklepiania, naczynia do miodu, sita, pojemnik do zasklepów.
Późne miodobranie
W obszarach występowania gryki i wrzosu, warto zapewnić pszczołom warunki do gromadzenia jak największej ilości nektaru. Miodobranie miodu gryczanego i wrzosowego, zwane późnym miodobraniem, powinno być przeprowadzone gdy zebrany z roślin i przyniesiony do ula nektar jest jeszcze minimalny.
Metody miodobrania
Miodobranie można przeprowadzić na jeden z trzech sposobów. Miodobranie jednorazowe polega na odbieraniu wszystkich plastrów z miodem jednorazowo i uzupełnieniu miodni suszem. Metoda sprawdza się zwłaszcza w czasie pożytkowym. Miodobranie dwukrotne polega na odbieraniu połowy plastrów z miodem częściowo poszytym. W wolnym miejscu należy umieścić ramkę pracy. Po odwirowaniu ramki są z powrotem odkładane na miejsce. Wirowanie miodu jest przeprowadzane w ciągu dnia, aby wieczorem ramki wróciły do pszczelich rodzin. Dwukrotne miodobranie sprawdza się w mniejszych pasiekach, w okresie bezpożytkowym.
Ciągłe miodobranie jest metodą sprawdzającą się w większych pasiekach. Polega ono na odbieraniu plastrów z miodem dojrzałym. W ich miejsce zostaje włożony susz. Miodobranie sprawdza się w większych pasiekach, w okresie bezpożytkowym i pożytkowym.
Ocena dojrzałości miodu
Ocena dojrzałości miodu na plastrach jest zależna od jego gatunku. Na przykład, miody wielokwiatowe są dojrzałe, gdy 1/3 plastra z miodem jest poszyta. W odniesieniu do miodów akacjowych i lipowych niewymagających wirowania, poszycie może być całkowite. Niektóre gatunki miodów, np. miody rzepakowy, gryczany i wrzosowy, wymagają wcześniejszego odwirowania. Najprostszą metodą sprawdzenia ich dojrzałości jest odwrócenie na ramki i sprawdzenie czy nie wypływa z niej nakrop. Można także użyć refraktometru.
Miody po odwirowaniu są przelewane do miodowników przez gęste sito do emaliowanego wiadra. Pojemniki wypełnione miodem są przykrywane gazą i odstawiane na 2 – 3 dni do chłodnego pomieszczenia. Wosk i inne nieczystości wypłyną na powierzchnię, a cięższe opadną na dno. Po zebraniu piany można przelać miód do odstojników, a następnie do pojemników szklanych lub kamionkowych. W takiej formie mogą być przechowywane w ciemnym miejscu lub przeznaczone do sprzedaży.
Tekst: Magdalena Lisek